Ўзбекистоп Республикасида хизмат кўрсатган фан арбоби

жариши шарт бўлган ва уни қилиши мумкин бўлган, аммо уларни
бажармаган ҳоллардагина ҳаракатсизлик йўли билан соғлиққа
зарар етказилиши мумкин деб ҳисобланади. Бундай мажбурият
қонун ёки қонун ости ҳужжатининг бирон-бир кўрсатмасидан
ёхуд шахснинг хизмат ёки касбий мажбуриятларидан ёхуд жабр -
ланувчининг соғлиғи учун хавф туғдирган ш ахснинг бундан
олдинги хулқ-атворидан ёки бошқа асослардан келиб чиқади.
Бироқ бундай қилмишларни содир этган айбдорлар баданга ши­
кает етказганлик учун жавобгарликни назарда тутувчи моддалар
билан эм ас, балки Ў збекистон Республикаси Ж К нинг бош қа
нормалари: Ж К 117-моддасига биноан — хавф остида қолдир-
ганлик, 116-модцаси билан - ўз хизмат вазифаларини лозим
даражада бажармаганлик учун жавобгар бўладилар. Баданга жи­
нояткорона ш икает етказишнинг зарурий аломатларидан бири
унинг ғайриқонунийлигидир. Соғлиққа қасддан ёки эҳтиётсиз-
лик орқасида зарар етказиш мумкин.
Ш убҳасиз, шахс зарурий мудофаа ҳолатида унинг чегаралари-
цан четга чиқмасдан ёхуд охирги зарурат, касб ёки хўжалик фао­
лиятига боғлиқ асосий таваккалчилик ҳолатида соғлиққа ҳар кан­
дай даражада зарар етказса, у жиноий жавобгарликка тортилиши
мумкин эмас. Негаки бундай ҳаракатлар ижгимоий хавфли ва ғай-
риқонуний ҳисобланмайди.
Ж иноят қонунида зарурий мудофаа чегарасидан четга чиқиб,
қасдцан баданга оғир шикает етказганлик учун жавобгарлик на-
58

---

зарда тутилади ва зарурий мудофаа чегарасидан четга чиқиб енгил
ва ўртача оғир шикает етказганлик учун махсус нормада жавоб­
гарлик назарда тутилмайди: Қонун чиқарувчининг бундай қарори,
бизнингча, тўғридир. Ижгимоий хавфли тажовуздан ҳимояланиш