Боб. Бизнес субъекти, ундан манфаатдор тарафлар ва

1-
 
Чизма. Корхона ўз маблағларини шакллантириш манбалари.
Ўз маблағларини шакллантириш бизнес субъекти бўлган корхона 
таъсисчилари молиявий имкониятларига боғлиқ бўлади. Корхона ўз 
маблағларининг жами маблағлардаги улуши юқори бўлиши фаолият 
натижаси самарали бўлишига таъсир этадиган асосий омил ҳисобланади.
Жалб (қарз) этилган маблағлар (2-чизма) бизнес субъекти маблағларини 
шакллантиришнинг иккинчи манбаи ҳисобланади. Ушбу турдаги маблағлар 
маълум бир шартлр асосида корхона бизнес фаолиятига жал этилиши боис 
бизнес учун ушбу маблағлар қўшимча харажат келтириб чиқаради. Масалан 
банк муасасаси ажратган кредит маблағлари учун устама фоиз, лизинг 
копманиялари қўшимча лизинг устамаси тўлаш билан бирга кафолат учун 
мулкни гаровгв қўйиш мажбуриятларини корхона зиммасига юклайди.
ҚАРЗ
МАБЛАҒЛАРИ МАНБАЛАРИ
Кредитлар 
2-
 
Чизма. Корхона қарз маблағлари манбалари.

---

Барча турдаги бизнеслар тўрта асосий гуруҳга бўлинади.
У 
Ишлаб чиқариш фаолияти.
У 
Савдо фаолияти.
У 
Хизмат кўрсатиш фаолияти.
У 
Пассив фаолият.
Ишлаб чиқариш бизнеснинг маблағ, қобилият, билим ва малака талаб 
этадиган энг оғир тури ҳисобланади. Бизнеснинг ушбу тури билан 
шуғулланувчилар жамият истеъмоли учун товар маҳсулоти ишлаб чиқаради. 
Масалан, озиқ-овқат, кийим-кечак, қурилиш материаллари, мебель, хўжалик 
моллари. Ушбу маҳсулотлар жамият аъзоларининг асосий кундалик 
эҳтиёжларини қондиришга хизмат қилиши боис давлат иқтисодий сиёсатида 
уларни қўллаб-қувватлашга эътибор қаратилади. Бизнеснинг ушбу турида 
рақобат жуда кучли, хавф-хатар ва банкротлик эҳтимоли юқори бўлади.
Ишлаб чиқариш бизнеси учун талаб этиладиган биринчи нарса бу 
маблағ ҳисобланади. Чунки бино, асбоб-ускуналар, хом-ашё, ёрдамчи 
материаллар ва иш ҳақи бўйича харажатлар ишлаб чиқаришни ташкил этиш 
учун зарур бўлади.
Маблағ 
- бизнес фаолиятини ташкил этиш учун зарур моддий 
теъминлаш ва шарт-шароитни молиялаштириш учун зарур бўлган пул. 
Бизнеснинг ишлаб чиқариш тури билан шуғулланиш учун биринчи навбатда 
етарли миқдорда маблағ талаб этилади. Бизнесмен ўз ишлаб чиқариш 
бизнесини ташкил этиш учун зарур маблағлар асосан икки манба, ўз (1- 
чизма) ва қарз маблағлар (2-чизма) ҳисобидан шакллантиради.
Ушбу турдаги бизнесни тўғри ташкил этиш юқори фойда келтириши 
мумкин. Бунинг учун маблағдан сўнг биринчи навбатда зарур бўлган хислат 
қобилият ҳисобланади.