O zbekiston respublikasi sogliqni saqlash vazirligi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

K esish 
K c sish m a x s u s m ik ro to m la rd a olib b oriladi. M ik ro to m la m in e
b ir 
n c c h a
xillari 
ajratilad i: 
c h a n a li 
m ik ro to m la r, 
m u zlatib
k csu v ch i 
m ik ro to m la r, s c n y a h k k c sm a la r olu v ch i m ik ro o m la r va x. M ik ro to m lard a 
b lo k la rd a g i bo la k c h a la rd a n 5-15 m k m q alin lik d a k c sm a la r o lin -d i va p rc d m c t 
o y n a la n g a о tkaziladi.
. J - B o 'y a s h
K c sm a la r m aq sa d g a k o r a , tu rli ran g larg a b o 'y ab o 'rg an ilad i 
O q d is li m aq sad id a en g ко p ish latilad ig an b o 'y o q la r g e m a to k silin va c o z in
h iso b lan ad i. G e m a to k s ilin y a d ro n i b in afsh a ran g g a, c o z in silo p la z m a n i qizil 
ra n g g a b o y a y d i 
4
S,U j SIZi an tlrish - B u 1агаУ0П 100 g ra d u slik sp irtla rd a 1-2 m in u t o rasid a 
o lib b oriladi. K o p in c h a s p irtla r 2-3 p o rsiy a d a olib boriladi
9. 
Yoritish. 
B u n d a to lu o l y o k i k silo l critm a la ri ish latilad i. Ja ra y o n 2-3 
m m u t ic h id a bo'ladi.
u! i1? ' , . Y a k u n la sh - 
Y ak u n lash
u ch u n b a lza m n in g k silo ld ag i critm asi 
ishlatiladi. B ir to m ch i b a lz a m k c sm a u stiga to rn izilad i va uning u stid an
y o p q ich o y n a bilan bcrkifiladi. Shu b ilan p rc p a ra t ta y y o r bo'ladi. P rcp arat 
q o ro n g l jo y d a saqlanad
28

---

II-BO B
U m um iy sitologiya 
N a z a riy qism
S ito lo g iy a - (cu to s-h u jay ra, logos-fan) - h u jay ra h aq id ag i fan bo lib, u 
h u jay ralarn in g tu z ilish i, faoliyati q o n u n iy atlarim o'rg atad i. H u jay ra o d am
h a y v o n la r va o 'sim lik la rn in g ta ra q q iy o ti, tu z ilish i va h ay o ti aso sin i tash k il 
ctadi. S ito lo g iy a fani h u ja y ra n a z a riy a si p a y d o b o 'lg a n id a n s o n g y an ad a rivoj 
to p d i H u ja y ra n a z a riy a sin in g m o h iy ati, b u tu n lirik lik aso sid a h u ja y ra yotadi, 
d eb tu s h u n m o q kcrak. S ito lo g iy a fani taraq q iy o tid a h u jay ra n azariy asin in g 4 
ta q o id asi h a m yaratildi:
1. H u ja y ra lirik lik n in g en g k ich ik birligi,
2. H u ja y ra la rn in g u m u m iy tu z ilish i p rin sip i b ir x il,
3. H u ja y ra la r o n a h u ja y ra d a n b o 'lin ib ko'payadi.
4. H u ja y ra la r to 'q im a va o rg a n iz m n i h o sil qiladilar.
H u jay ralar p la z m o lc m m a , sito p lazm a va y c ^ ro d a n tu zilg an . (6-rasm )
3 
b
6-rasm . H u ja y ra n in g u ltra m ik ro sk o p ik tu z ilish i sxem asi.
29

---

1.yadro
2. p la z m o lc m m a
3. m ay d a so 'rg 'ic h la r
4 .a g ra n u ly a r c n d o p la z m a tik to r
5. g ra n u ly a r c n d o p la z m a tik to r
6. G o lji k o m p lck si
7- 
h u ja y ra m ark azi
8. m ilo x o n d riy
9. sito p la z m a tik p u fak ch a
10. lizo so m a
11. m ik ro fila m c n tla r
12. rib o so m a
O rg an izm d a h u ja y ra d a n ta s h q a ri h u ja y ra tu z ilish ig a cga b o 'lm ag an
h u ja y ra la ra ro m o d d a, sim p la st, sin sitiy la r h a m u chraydi. H u jay raaro m o d d a 
to la la rd a n , o q sil, u g lc v o d la r, y o g ' b irik m alarid an , su v d an iborat bo'ladi. Bu 
m o d d a la rm a so san h u ja y ra la rn in g o 'z la ri hosil q ila d ila r S im p last - k o 'p y ad ro li 
tuzilm a. U lar h u ja y ra la r q o 'sh ilis h id a n yo k i h u ja y ra la r y adrosi b o 'lim b
sito p lz m a sin in g bo lm m a slig id a n h o sil bo'ladi. S in sitiy - h u ja y ra la r b ir birlari 
b ilan sito p la z m a tik о siq la r o rq ali b irik ib h o sil q ilg a n to 'rsim o n tu zilm ad ir.
H u ja y ra la r tu z ilish i, sh a k lla ri, k im y o v iy tark ib i, m o d d a alm ash in u v i va 
fu n k siy alarig a ko ra , x a r hil b o 'lad ilar. H u ja y ra la rn in g sh ak li u lar bajarad ig an
fu n k siy asig a b o g 'liq ; M asalan : n c y ro n la r k o 'p o 'sim ta lik , q o n h u iay ralari 
d u m a lo q sh a k ld a va. x. (7 -ra sm )
7-rasm . T u rli sh ak ld ag i h u ja y ra la r
1.silin d rik h u ja y ra la r
2 .k u b sim o n h u ja y ra la r
30

---

3 .y a ssi h u ja y ra la r
4 .k ip rik li h u ja y ra la r
5 .q a d a x sim o n h u jay ra
6.псугоп - k o 'p o 'sim ta lik h u jay ra
7 .d u m a lo q h u ja y ra la r
8 .d u k sim o n h u ja y ra la r
9 .x iv c h in li h u ja y ra la r
1 0 .k o 'p y a d ro li h u ja y ra la r
11 .y ad ro siz h u ja y ra la r 
, 
P la z m o lc m m a (s ito lc m m a ) h u ja y ra n i 
tash q i to m o n d an o 'rab turadi.
P la z m o lc m m a n in g aso siy vazifalari:
1. C h c g aralo v ch i
2. T o 'siq - rctscp to r.
3. T ra n sp o rt
4. X im o y a
5. X arak at.