Ушбу фан бўйича ўкдладиган маърузаларда энергетик ман-баларнинг ўзяапггириш муаммолари, электр энергиясини ишлаб чиšариш жараёнлари самарадорлигини ошнриш истиšболлари

 
12.2. Талабаларнинг илмий-тадқиқот ишлари 
Қишлоқ хўжалик ОТМлари кафедраларининг илмий-тадқиқоот 
ишларида талабалар фаол иштирок этмоқдалар. Буюк олимларнинг ҳаёт 
йўлари шуни кўрсатмоқдаки, улар ўз илмий ишларини талабалик 
даврларида бошлаган бўлиб, кейинчалик уларнинг умр йўлларини 
белгилаган. Чунки кўп ҳолларда талабалаик даврларида инсонлар чексиз 
қобилиятларини намоён этадилар. 
Ҳозирги кунга келиб республикада қишлоқ хўжалиги учун 
мутахассислар тайёрлашга юқори талаблар қўйилмоқда. Мутахассис 
янгиликларни илғаб олиши ва уларга мослаша билиши, фанни ишлаб 
чиқаришга жадал кириб бориши натижасида юзага келадиган мураккаб 
илмий-амалий ҳамда ижтимоий масалаларни тўғри еча билиши лозим. 
Бозор муносабалари шароитида мутахассис иш фаолиятида ижодий 
ёндошув улуши доимий ортиб бориши лозим. Шу шароитларда 
талабаларни илмий ижодиёт, тадқиқот ишларини олиб бориш учун 
тажриба тўплашларига алоҳида эътибор қаратиш лозим. 
Талабанинг илмий-тадқиқот ишларида иштирок этиши – бу 
ОТМдаги мустақил таълимнинг юқори шаклидир. Бу иш ўқитувчи 
раҳбарлиги остида амалга оширилади. Ўқитувчи ҳам педагог, ҳам олим 
бўлиши лозим. Талаба тажрибали ўқитувчидан кўп нарса ўрганади, 
ўқитувчи эса талабага доим кўмаклашишга тайёр. 
Илмий изланишлар объектив дунёдаги ҳодисаларни ривожланиш 
қонуниятларини ўрганиш ва уларни тушунтириш мақсадида олиб 
борилади. Изланишлар назарий ва тажриба ёрдамида амалга оширишили 
мумкин. 
ОТМдаги талаба илмий ишга бирин-кетин киришади. Одатда бу ишлар 
Талабаларнинг илмий жамиятлари (ТИЖ) орқали амалга оширилади. ТИЖ 
тўгаракларида машғулотлар кафедралар қошида ташкил этилади ва 
талабаларда қизиқиш, дунё қарашларини кенгайтириш, илмий иш 

---

 
асосларини ўзлаштиришга ёрдам беради. Ўқитувчилар эса талабалар билан 
ишлаш жараёнида улар ичичдан иқтидорли, илмий ишга лаёқати 
борларини танлаб оладилар. ОТМларда илмий изланиш асослари бўйича 
махсус фан ҳам ўтилади. Одатда бу фанлар ИИ...ИИИ курсларда ўтилади. 
Илмий изланишлар кўникмасига эга бўлишга лаборатория ишларини 
бажариш ва амалий машғулотларни ўтказиш ёрдам беради. 
Биринчи курсда талаба “Менинг мутахассислигим” мавзусидаги 
рефератга тайёрланиш жараёнида моддий-техник база билан танишади, 
илмий фильмлар кўради, республика олимларибилан учрашади, адабиётни 
конспект қилади, қидирув ишларини олиб боради, ностандарт масалалар 
ечади, илмий тадқиқот элементлари мавжуд даборатория ишларини 
бажаради, ТИЖ тўгараклари ишида иштирок этади ва х.з. 
Иккинчи курсда талаба ИТИ бўйича махсус курс тинглайди, 
умутехник ва ижтимоий кафедаралар ИТЖ нингилмий тўгараклари ишида 
иштирок этади, умумтехник фанлар юзасидан индивидуал топшириқлар ва 
лойиҳалар бажаради, талабалар, мактаб ўқувчилари ва дехқонлар ўртасида 
маърузалар қилади. 
Учинчи ва тўртинчи курсларда талабалар махсус каефдралар ТИЖ 
тўгаракларига жалб қилинадилар, мустақил изланишлар олиб борадилар, 
рефератлар тайёрлайдилар, патент қидирувини амалга оширадилар, илмий 
конференцияларда маърузалар билан қатнашадилар.