Reja kirish soliqlar va ularning mohiyati

1-jadval
Т/r 
To‘lovchilar
Soliq solinadigan
bazaga nisbatan 
soliq stavkalari, 
foizda
1. 
Yuridik shaxslar (2 va 3-bandlarda nazarda tutilganlari bundan 
mustasno)
12 
2. 
Tijorat banklari 
20 
3. 
Yuridik shaxslar: 
sement (klinker) ishlab chiqarishni amalga oshiruvchilar; 
polietilen granulalar ishlab chiqarishni amalga oshiruvchilar; 
asosiy faoliyat turi mobil aloqa xizmatlari ko‘rsatishdan iborat 
bo‘lganlar 
20 
Qo‘shilgan 
qiymat 
solig‘ini 
hisoblab 
chiqarish 
va 
to‘lashning 
soddalashtirilgan tartibiga o‘tgan soliq to‘lovchilar uchun qo‘shilgan qiymat 
solig‘ining farqlangan stavkalari quyidagi miqdorlarda belgilanadi
18
: 
2-jadval 
T/r
To‘lovchilar
Soliq stavkalari 
soliq solinadigan
bazaga nisbatan
foizlarda
1. 
Iqtisodiyotning barcha tarmoqlaridagi yuridik shaxslar, 2 - 6 
bandlarda nazarda tutilganlar bundan mustasno 
7 
2. 
Qurilish tashkilotlari 
8 
3. 
Chakana, ulgurji, shuningdek ulgurji-chakana savdoni 
amalga oshiradigan savdo korxonalari 
6 
4. 
Umumiy ovqatlanish, mehmonxona xo‘jaligi korxonalari 
10 
5. 
Kasbiy xizmatlar ko‘rsatadigan yuridik shaxslar (auditorlik 
xizmatlari, soliq maslahati xizmatlari, konsalting xizmatlari, 
brokerlik xizmatlari va boshqalar) 
15 
6. 
Qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini, realizatsiya qiladigan yuridik 
shaxslar o‘zining ishlab chiqarish mahsulotlari bundan 
mustasno 
4 
2019-yilning yanvar oyidan boshlab ko’pchilik korxonalar qo‘shilgan qiymat 
solig‘i to’lashga o’tdi. Bundan ko’zlangan maqsad – pirovard mahsulot narxini 
17
www.lex.uz
 sayti ma’lumotlari 
18
www.lex.uz
 sayti ma’lumotlari 

---

40 
oshirmaslik. 2019-yilda ham o’tgan yilgi 20% stavka saqlanib qolindi, lekin 
yuqoridagi jadvalda O’zbekiston Respublikasining 2018-yil 24-dekabrdagi O’RQ-
508-sonli qonuniga asosan ushbu soliqning farqlangan stavkalari belgilab 
qo’yilgan.
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 29-iyundagi PF-5468-sonli 
farmoniga asosan 2019-yil 1-yanvardan boshlb o’tgan yil yakunlari bo’yicha yillik 
oboroti 1 mlrd so’mdan oshgan yoki yil davomida belgilangan chegaraviy 
miqdorga yetgan korxonalarni umumbelgilangan soliqlarni to’lashga jumladan, 
qo’shilgan qiymat solig’i to’lashga o’tishi belgilangan. 
Qo‘shilgan qiymat solig‘ining turli farqlangan stavkalari belgilangan bir 
necha faoliyat turlari bilan shug‘ullanadigan qo‘shilgan qiymat solig‘I to‘lovchilar 
ushbu faoliyat turlari bo‘yicha alohida-alohida hisob yuritish hamda soliq 
to‘lovchilarning tegishli toifalari uchun belgilangan stavkalar bo‘yicha qo‘shilgan 
qiymat solig‘ini to‘lashi kerak.
Qo`shilgan qiymat solig`i to`lovchilar quyidagilardir:
19
- soliq solinadigan oborotlarga ega bo`lgan yuridik shaxslar, agar qonun 
hujjatlarida boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo`lsa;
- Soliq kodeksiga muvofiq zimmasiga O`zbekiston Respublikasi 
norezidentlari tomonidan amalga oshirilayotgan soliq solinadigan oborotlar uchun 
qo`shilgan qiymat solig`i to`lash bo`yicha majburiyat yuklatiladigan yuridik 
shaxslar; 
- Tovarlarni O`zbekiston Respublikasi hududiga import qiluvchi yuridik va 
jismoniy shaxslar, o’z ehtiyojlari uchun bojsiz olib kirish normalari doirasida 
tovarlar olib kiruvchi jismoniy shaxslar bundan mustasno; 
Oddiy shirkat soliq solinadigan oborotlarni amalga oshirayotganda 
zimmasiga uning ishlarini yuklatilgan sherik – yuridik shaxs. 
 
19
Alimardonov M.,Kuzieva N. Soliqlar va soliqqa tortish.O’quv-uslubiy qo’llanma.-T.:IQTISOD-MOLIYA’’, 
2007. 

---

41