Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий таълимдаги ўрни

banklarning beshinchi funksiyasi
hisoblanadi. Banklar 
iqtisodiyotdagi moliyaviy muas-sasa sifatida mulkiy shaklidan qa’tiy nazar mamlakatdagi barcha xo‘jalik yurituvchi 
subyektlarga o‘zlarining huquqiy imkoniyatlaridan kelib chiqib, turli darajadagi iqtisodiy va moliyaviy maslahatlarni 
beradi. Albatta, ushbu maslahatlar mijoz va bank o‘rtasida tuzilgan tegishli shartnomalar yoki o‘zaro kelishuvlar asosida 
amalga oshiriladi. 
Xulosa qilib aytganda, banklaming funksiyalari ulaming mohi-yatini va bajaradigan operatsiyalarining mazmunini 
anglashga xizmat qiladi. Banklaming funksiyalari turli iqtisodiy adabiyotlarda turlicha talqin etilishining asosiy sababi 
ijtimoiy-iqtisodiy hayotda yuz berayotgan va rivojlanib borayotgan munosabatlaming doimiy ravishda yangi qirralarining 
vujudga kelayotganligi bilan izohlanadi. 
 
Tijorat banklarning daromad va xarajatlari 
Tijorat banklarining daromadi foizli va foizsiz daromadlardan iborat. Ularnining daromadlari tarkibida foizli 
daromadlar asosiysalmoqni egallaydi.Daromadlar bank balansining passivida hisobga olib boriladi. 
Tijorat banklari daromadlarini manbalari turli-tuman bo‘lib, ulami quyidagi tartibda guruhlash mumkin: 
1.
Mulkiy shaklidan qa’tiy nazar yuridik va jismoniy shaxslarga qisqa, o‘rta va uzoq muddatga so‘mda va xorijiy 
valyutalarda berilgan kreditlar bo‘yicha daromadlar. 
2.
Markaziy bankdagi va boshqa banklardagi vakillik hisobvaraqlar bo‘yicha daromadlar. 
3.
Qimmatli qog‘ozlarga qilingan investitsiyalar bo‘yicha daromadlar. 
4.
Trast, lizing, faktoring va forfeyting operatsiyalari bo‘yicha daromadlar. 
5.
Qimmatbaho metallar bilan amalga oshiriladigan operatsiyalar bo‘yicha daromadlar. 
6.
Qimmatli qog‘ozlar bilan amalga oshiriladigan REPO bitimlari bo‘yicha daromadlar. 

---

7.
Xorijiy valyutalar kursining o‘zgarishi natijasida olinadigan daromadlar. 
8.
Berilgan kafolatlar va tijorat faoliyatidan olinadigan daro-madlar. 
9.
Qaram xo‘jalik jamiyatlariga, qo‘shma korxonalarga va sho‘’ba xo‘jalik jamiyatlariga qilingan investitsiyalardan 
olingan foyda va dividendlar. 
10.
Maslahat va vositachilik xizmatlaridan olingan daromadlar. 
11.
Boshqa daromadlar. 
12.
Tijorat banklarining foizli daromadlari asosan ular tomonidan berayotgan kreditlar hisobidan shakllanadi. 
Tijorat banklarining xarajati foizli va foizsiz xarajatlardan iborat bo‘ladi. Xarajatlar bank balansining aktiv tomonida 
hisobga olib bori-ladi. 
Tijorat banklari o‘z faoliyatini tashkil etish jarayonida turli xarajatlami amalga oshiradi, shu bois xarajatlami 
moddalar bo‘yicha guruhlarga ajratib o‘rganish maqsadga muvofiq.