|
Kutubxonachi.uz
116
xayoliy g‘oyalarning amalga oshishiga insoniyatga qarshi fitna bo‘lsa-chi? Ikszurriyotlar bu yorug‘
dunyoda hamma uchun va har bir kishi uchun avlodlar tajribasining davomi bo‘lmish tarix g‘ildiragining
harakatini to‘xtatishi, Otalikka, Onalikka chek qo‘yishi, hamma narsaga barham berishi kerak edi...
Asrlar osha ko‘z ko‘rib quloq eshitmagan va aqlga sig‘maydigan holat: Odam Ato bilan Momo havodan
so‘ng ikkinchi marta dunyodan Ota bilan Ona quvg‘in qilindi, quvg‘in qilinganda ham yashirincha,
osmoni falakni larzaga keltiradigan momoqaldiroq yanglig‘ nafrat guldiroslarisiz, barcha davrlarda
bo‘lganiday nafrat-la’natlarsiz quvg‘in qilindi – ota-onalik burchlarini yo‘qqa chiqarish yo‘li bilan,
makkorlik va sekin-astalik bilan homilalarga “hunar ko‘rsatish” orqali quvg‘in qilindi, shu bilan bir
qatorda yo‘qlikka quvg‘in qilindi.
Bu voqealarning barchasida bosh qahramon, Otalik va Onalikning ta’qibchisi va ko‘zga ko‘rinmas
jallodi sifatida men turar edim.
Shu bilan bir vaqtda tushunar edimki, endi mening rolim, ahamiyatim tobora oshar, zamon quyoshi
ostida mening o‘rnim tobora muhim bo‘la borar edi. Ulkan ishni amalga oshirishda dunyo hokimlari
menga muhtoj-mute bo‘lishardi.
Men tashlandiqligimning mevasiga to‘yib bo‘ldim. Ehtimol, bu taqdir taqozosidir – oldindan
tayyorlangan qandaydir dahshatli stsenariy asosida xuddi ana shu aqlga sig‘maydigan usul bilan
dunyodan o‘ch olish uchun meni atayin rag‘batlantirishayotgandir – ikszurriyot bo‘lib tug‘ilganim sababli
o‘zim ishlab chiqqan texnologiya asosida ota-onasi noma’lum bo‘lgan ikszurriyotlar avlodini yaratish
mening zimmamga tushgandir. Voqealarning shunday kechishi kimgadir juda qo‘l kelgandir – shu
paytda lop etib men chiqib qolgandirman.
Eshik oldida xayrlashar ekan, Konyuxanov bunday dedi:
— Andrey Andreevich, sizni bilmayman-u, bu uchrashuvdan men juda katta qoniqish oldim...
Men ham unga taxminan xuddi shunday lutf bilan javob qaytardim. U yana gapni davom ettirdi:
— Bilasizmi, Andrey Andreevich, men bir jihatni tushuntirib qo‘ymoqchiman. Sizga organlardan
o‘rtoqlar murojaat qilishadi, ular haligi masala yuzasidan... – u gapini oxiriga yetkazmadi va davom etdi:
– sizga yordam berish uchun ularning o‘z takliflari bo‘ladi. Bular endi tashkiliy masalalar, albatta, xavotir
olmasangiz bo‘ladi. Darvoqe, ularda, har qachongiday, hamma narsa o‘ylab, hisob-kitob qilib qo‘yilgan
va bu safar ham, aytgan bo‘lur edimki, ishning ko‘zini bilib...
Rostini aytsam, bunday axborot meni tashvishga soldi:
— Vadim Petrovich, — murojaat qildim men Konyuxanovga. — Modomiki o‘zingiz bu haqda gap
ochdingiz, buning uchun men sizdan minnatdorman, tilga olingan o‘rtoqlarning ko‘magi nimalardan
iborat bo‘lishini shaxsan o‘zingizdan eshitsam yaxshi bo‘larmidi? Aytaylik, tegishli muloqotlarga tayyor
bo‘lib turish uchun.
— Xo‘p bo‘ladi, – mening fikrimni o‘qiganday kulib qo‘ydi Konyuxanov. — Siz bilan, Andrey
Andreevich, fikrlashishga tayyorman va shunda to‘g‘ri bo‘ladi, roziman. Menda sizning bo‘limingizdan
ma’lumotlar bor. Qolganlarini bevosita ish jarayonida bilib olasiz.
Keyinchalik eshitib-bilganlarimiz, sof xizmat yuzasidan olganda, chindan ham maqsadga juda-juda
muvofiq bo‘lib chiqdi. O’rtoqlar nima istashlarini yaxshi bilishar va hamma narsani o‘ylab, pishitib
qo‘yishgan edi.
Mashinada ketayotib ham shu haqda o‘ylardim. Moskvaning gavjum ko‘chalariga yana nazar tashlar
ekanman, Konyuxanov bilan bo‘lgan suhbatni ikir-chikirlarigacha esga oldim, mening laboratoriya
mashqlarim qanday qilib birdan davlat ahamiyatiga ega bo‘lgan o‘ta maxfiy programmaga aylanganidan
hayratda qolib borardim.
Nufuzli organlarning loyihalariga qaraganda ikszurriyotlarni ikki bosqichda yetishtirish ko‘zda tutilgan
edi. Birinchi bosqich – embrional – inkubatsion bosqich – to‘laligicha va butunlayin, mening institutimga,
mening mas’uliyatimga yuklatilgan edi, buning uchun men tegishli huquq va mablag‘lar olar edim. Bu
Oхirzamon nishonalari (roman). Chingiz Aytmatov
Do'stlaringiz bilan baham: |
