1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta ta’lim vazirligi

 
 
230 
tashqari NE-oqsiliga ega. Toroviruslar ham xuddi shunga o‘xshash oqsillarga ega, 
ammo ularda E oqsili yo‘q. Torovirus KRS da NE - oqsili bor (M, 65000).
Koronaviruslarda uchta antigen guruhlari bor. 
Koronaviruslar vakillarida quyidagi strutura oqsillari aniqlangan. U 
predstaviteley roda koronavirusov obnarujen sleduyuщie 
strukturne belki
. 
Glikoprotein S (150—180 kD) virion tashqarisida katta o‘simtalar hosil qiladi. 
KRS koronaviruslarni (180 kD) S-oqsili.
Virionni etilishi da yoki etilgandan so‘ng hujayra proteazalari bilan S1 va 
S2 ga parchalanadi, ammo virion peplomerida nokovalent bog‘langan holda 
bo‘ladi.
S oqsil virus qobig‘i bilan hujayra membranasini birlashishiga
mutassadidir. S oqsil ko‘pfunksional oqsildir. 
M glikoprotein virion tashqarisida qisqa domen hosil qiladi. Virion 
qobig‘ida kichikroq E oqsil bor (9—12 kD).
M va E oqsillar virionni 
shakllanishida va ularni kurtaklanib hujayradan chiqishida qatnashadi.
Nukleokapsid oqsili N (50—60 kD) genom RNK bilan munosabatda bo‘lib 
virus nukleokapsidini shakllantiradi. Koronaviruslar hujayra sitoplazmasida 
ko‘payadilar. Qizvirionlar kasallangandan so‘ng 6-8 soatdan so‘ng paydo 
bo‘ladilar. Koronaviruslarni tipik turi bo‘lib qushlarni infeksion bronxiti virusi 
hisoblanadi. 
Etiologiya. Koronaviruslar oilasi RNK tutuvchi o‘rtacha kattalikdagi 
pleomorf viruslarni birlashtiradi. Diametri 80 dan to 220 nm. 
Korona viruslar oilasiga odam respirator virusi kiradi. Koronaviruslar 
tashqi muhitga chidamsiz bo‘ladilar, 56°S za 10-15 min temperaturada 
parchalanadi. 
Patogenezi 
yaxshi 
o‘rganilmagan. Respirator kasalliklar ichida 
koronaviruslar etiologiyasi bo‘yicha 4,5 do 10% ni tashkil qiladi. 
Simptomlari
. Bu kasallik simptomlari respiratorno-sinsitial, paragrippoz 
viruslar va rino-viruslarnikiga o‘xshaydi, yutganda og‘riq, aksirish, holsizlik, 
o‘rtacha bosh og‘rishi kuzatiladi. Inkubatsiya davri 2-3 kun. Kasallikni umumiy 
davom etishi 5-6 kun.