Azotlash jarayoni Reja: Azotlash haqida. Gazni azotlash

 
 
 
 

---

Metall matritsali kompozitsion materiallar 
Reja: 
1.
Metall matritsali kompozitsion materiallar haqida 
2. Metall zarralarini keramika bilan bog’lanishi 
3. Metall va keramik 

---

Metall matritsaga ega bo’lgan kompozitsion materiallarning ishlash xususiyatlari, 
olovbardoshliligi, bikrligi, solishtirma mustahkamligi metall va qotishmalardan ustun 
turadi. Bu yerda matritsa bilan to’ldiruvchi yuzasi orasida fizik-kimyoviy ta’sir mavjud 
bo’lib, u asosan diffuzion va kimyoviy jarayonlar natijasida sodir bo’ladi. Bu unumli 
universal texnologiyani izlab topish hamda kompozitsion materiallarning tarkibini tanlash 
imkoniyatini yaratadi. To’ldiruvchi elementlarning yangi turlarini ko’paytirish metall 
kompozitsion materiallarning qo’llanish sohalarini yanada kengaytirishga imkon beradi. 
Shuning uchun ham yangi turdagi metall kompozitsion materiallar yaratishga borgan sari 
ko’proq e’tibor berilmoqda. Masalan, samolyotsizlikda va fazoviy kemalarni yaratishda 
ishlatiladigan vositalar, antennalar quyosh energiyasidan foydalanuvchi qism vositalari kabi 
vositalarni tayyorlashda metall kompozitsion materiallardan foydalaniladi. 
Metall kompozitsion materiallarga qattiq mayda donachalar bilan mustahkamlangan kukun 
metallurgiyasi mahsulotidan foydalanib, yaratilgan materiallar, ma’lum yo’nalishda 
kristallantirilgan 
materiallar, tolali to’ldiruvchilardan foydalanilgan materiallar va 
hokazolar kiradi. Bunday materiallarga, masalan pishirilgan aluminiy kukuni yoki ko’p 
komponentli po’latlar, metal-sopol qattiq qotishmalar va hokazolar kiradi. Sanoatda 
dispersion mustahkamlikka ega bo’lgan titan, nikel yoki aluminiy asosidagi olovbardosh 
kompozzitsiyalar ko’p ishlatiladi. Masalan, Cr-Ni asosidagi kompozitsiyaning uzoq 
muddatli mustahkamligi (ϭ) 115 MPa ga teng. Demak material 10000C temperaturada 100 
soat davomida 115 MPa kuchlanishga chiday oladi. 
Korroziyabardosh kompozitsion qotishmalar ham ishlab chiqilgan va sanoatda 
qo’llanilmoqda. Bunga ferro-titanidlarni misol qilib ko’rsatish mumkin. Ularning asosini 
legirlangan temir qotishmalari tashkil qilib, unga10-75% titan karbid qo’shimcha sifatida 
qo’shilgan. Tarkibida mustahkamlovchi qo’shimcha sifatida 20-45% titan karbid bo’lgan 
hamda xrom, molibden, volfram, aluminiy va nikel bilan kompleks legirlangan temir 
asosidagi kompozitsion qotishma agressiv muhitda ishlaydigan podshipnik vositalarini, 
tegirmonda ishlatiladigan zoldirlarni tayyorlashda ishlatiladi.