Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

Aralash maqsadli (ikkitadan ko`p didaktik 
maqsadga ega) darsning texnologik xaritasi 
Dars 
bosqichlari 
O`qituvchi faoliyati 
O`quvchi 
faoliyati 
Tavsiya 
etiladigan 
metodlar 
Tayyorlov 
Dars maqsadi, natijalarini 
belgilaydi, texnologik xarita 
tuzadi, ta’lim metodlarini, 
dars shaklini, baholash 
mezonlari va usullarini 
aniqlaydi, topshiriqlar tuzadi
 
 
 
Kirish 

tashkiliy qism; 

uyga vazifani 
tekshirish, darsning o`quv 
maqsadlarini belgilash; 

o`quvchilarni yangi 
materialni o`zlashtirishga 
tayyorlash, yangi bilim va 
ko`nikmalarni 
o`zlashtirishning ahamiyatini 
tushuntirish hamda ularni 
o`zlashtirishga qiziqish 
uyg`otish (motivasiya). 
Daftarga 
qayd 
etadilar 
Og`zaki 
Aqliy 
xujum 
Kichik 
guruhlarda 
ishlash 
Asosiy 

yangi materialni turli 
(noan’anaviy) usullar asosida 
bayon etish; 

darsda o`tilgan yangi 
va u bilan bog`liq avval 
o`tilgan 
materiallarni 
mustahkamlash; 
Amaliy 
mashq 
bajaradilar 
Berilgan 
topshiriq 
bo`yicha 
Yakka 
tartibda 
ishlash 
Kichik 
guruhlarda 
ishlash 

---

82 

bilim va ko`nikmalarni 
umumlashtirish 
va 
avval 
olingan hamda shakllangan 
bilim va ko`nikmalar bilan 
bog`lash. 
ijodiy ish 
bajaradilar 
Bajarilgan 
topshiriqlar 
ustida 
ishlaydilar 
Davra 
suhbati 
Yakuniy 

darsning 
o`quv 
maqsadlariga erishilganlikni, 
ya’ni o`zlashtirilgan yangi 
bilim 
va 
ko`nikmalarni 
baholash; 

darsga yakun yasash 
va uyga vazifa berish. 
o`quvchilarni keyingi 
mavzuga tayyorlash (doim 
emas). 
Natijalarini 
taqdimot 
qiladilar 
Daftarga 
qayd 
etadilar
 
Kichik 
guruhlarda 
ishlash
 
Ta’limning ko`rgazmali vositalaridan foydalanib og`zaki mashq bajarish 
dars samaradorligini oshirishdagi o`quvchining bilim va qobiliyatlarini 
rivojlantirishning muhim shartlaridan biridir. Og`zaki mashqlarni keng darajada 
va qisqa vaqt ichida o`quvchilarning faol ishtirok etishga erishish kerak. Bu 
albatta o`rinli o`tkazilsa o`quv jarayonini faollashtiribgina qolmay o`quvchilarda 
ongli va mustahkam bilim, malaka va ko`nikmalarini hosil qilish manbai 
bo`ladi. 
Ma’lumki, «Ta’lim to`g`risida»gi qonunda, «Kadrlar tayyorlash milliy 
dasturi»da ta’limning uzluksizligi, uning mutlaqo yangi mazmuni, nufuzini 
oshirishga, jamiyat taraqqiyotida tutgan o`rniga yuksak baho berilgan. 
Zamonaviy ta’lim markazida shaxs turadi, unga ta’sir etuvchi, zaruriy 
fazilatlarni shakllantiruvchi bo`lib, o`qituvchi timsoli mujassamlashgan. 
Barkamol, mustaqil fikrlovchi shaxs esa ijtimoiy xayotimizni farovon qiluvchi, 
rivojlanishini щaraktlantiruvchi qudratli kuch sifatida namoyon bo`ladi. Xoh 
shaharda, xoh qishloqda bo`lishdan qat’iy nazar bilim egalariga ehtiyoj katta.

---

83 
 
Mavzuni mustahkamlash uchun savol – topshiriqlar. 
1.
Dars turlari haqida fikr bildiring. 
2.
Yangi mavzuni bayon etish darsining tuzilmasi qanday qismlardan tarkib 
topgan? 
3.
O`zlashtirilgan 
bilim 
va 
ko`nikmalarni 
rivojlantirish 
hamda 
mustahkamlash darsining tuzilmasi qanday qismlardan tarkib topgan? 
4.
Bilim va ko`nikmalarni shakllantirish darslari haqida nimalar bilasiz?
5.
Takrorlash darsi va takrorlash va umumlashtirish darsining nima farqi 
bor? Nazorat ishi darslari qanday tashkil etiladi? 
6.
O`zlashtirilgan bilim, ko`nikma va malakalarni amalda qo`llash 
darsining tuzilmasi qanday qismlardan tarkib topgan? 
7.
Aralash maqsadli (ikkitadan ko`p didaktik maqsadga ega) dars turi 
qanday tashkil etiladi?