O‘zbekiston respulikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Inson huquqlari va erkinliklarining kafolatlanishi. 
O’zbekiston Respublikasi 
Konstitutsiyasining 
13-moddasida 
O’zbekiston Respublikasida demokratiya 
umuminsoniy printsiplarga asoslanadi, ularga ko’ra inson, uning hayoti, qadr-
qimmati va boshqa dahlsiz huquqlari oliy qadriyat hisoblanadi, deb belgilab 
qo’yilgan. 
O’zbekiston Respublikasida barcha fuqarolar bir xil huquq va erkinliklarga ega 
bo’lib, jinsi, irqi, millati, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e’tiqodi, shaxsi va ijtimoiy 
mavqeidan qat’iy nazar qonun oldida tengdirlar. O’zbekistonda yagona fuqarolik 
o’rnatilgan. Har bir foqaro yashash, shaxsiy daxlsizlik, turar joy daxlsizligi, bir 
joydan ikkinchi joyga ko’chish, so’z va e’tiqod erkinligiga ega bo’lib, bu huquqlar 
davlat tomonidan himoya qilinadi. Fuqarolarning istagan dinga e’tiqod qilish yoki 
hech qaysi dinga e’tiqod qilmaslik huquqi qonun bilan mustahkamlab qo’yilgan. 

---

191 
O’zbekistonda shaxs erkinligi, inson huquqlarining muhofazasi va kafolati, 
mehnat va kasbni erkin tanlash huquqi, ta’lim olish, ijtimoiy muhofaza va boshqa 
huquqlari qonun bilan himoya qilinadi. 
1995-yil 23-fevralda birinchi chaqiriq Oliy Majlisning birinchi sessiyasida Oliy 
Majlisning Inson huquqlari bo’yicha Vakili (Ombudsman) lavozimi ta’sis etildi va bu 
lavozimga Sayyora Rashidova saylandi. Uning maqomi va faoliyat doirasi 1997-yil 
26-aprelda qabul qilingan Oliy Majlisning "Inson huquqlari buyicha vakili 
(Ombudsman) to’g’risida" gi qonun bilan belgilab berildi. Vakil BMTning inson 
huquqlari bo’yicha markazi, EHXTning demokratik institutlar va inson huquqlari 
bo’yicha byurosi bilan yaqin hamkorlikda faoliyat ko’rsatmoqda. 
O’zbekiston 
Respublikasining 
1995-yil 
30-avgustda 
qabul 
qilingan 
"Fuqarolarning huquq va erkinliklarini buzuvchi harakat va qarorlar ustidan sudga 
shikoyat qilish to’g’risida"gi qonuni Inson huquqlari va erkinliklarini kafolatlashga 
xizmat qilmoqda. 
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 1996-yil oktabr oyida e’lon qilingan 
"Inson huquqlari bo’yicha O’zbekiston Respublikasi Milliy markazini tuzish 
to’g’risida"gi Farmonga binoan inson huquqlari bo’yicha O’zbekiston Respublikasi 
Milliy markazi tashkil etildi. 
O’zbekistonda foqaro va davlat bir-biriga nisbatan bo’lgan huquqlari va burchlari 
bilan bog’langan. Davlat o’zining foqarolar oldidagi vazifalarini bajarmoqda. 
Fuqarolarning erkinliklari va huquqlarini amalda himoya qilmoqda. Shuningdek, 
fuqarolarning ham davlat oldidagi burchlari, majburiyatlari belgilab qo’yilgan. 
Fuqarolar Konstitutsiya va qonunlarga rioya etishga, boshqa kishilarning 
huquqlari, erkinliklari, sha’ni va qadr-qimmatini hurmat qilishga majburdirlar. Davlat 
har bir inson zimmasiga tarixiy, ma’naviy va madaniy merosni avaylab asrash, atrof 
tabiiy muhitga ehtiyotkorona munosabatda bo’lish, soliq va yig’imlarni to’lash 
majburiyatini yuklaydi. Konstitutsiyaning 52-moddasida "O’zbekiston Respublikasini 
himoya qilish-O’zbekiston Respublikasi har bir foqarosining burchidir. Fuqarolar 
qonunda belgilangan tartibda harbiy yoki muqobil xizmatni o’tashga majburdirlar", 
deb belgilab qo’yilgan.