Август 2020 10-қисм

Август 2020 10-қисм
Тошкент
vaqtida, tematik bo’sh vaqtlarida tajriba va eksperimentlarni tashkil qiladi, bolalarni mustaqil 
faoliyatda tajriba o’tkazishga jalb qilish uchun sharoit yaratadi. Bolalar eksperimentlari kichik 
ilmiy kashfiyotlarga o’xshaydi: bolalar bajarilgan ishning muhimligini tushunishadi, natijalarini 
ko’rishadi, bu esa bola uchun katta ahamiyatga ega.
Eksperimental faoliyatning rivojlanish bosqichlari: 
1. Kuzatish - eksperimental faoliyat rivojlanishining birinchi bosqichidir. Bola jonli va jonsiz 
tabiat ob’ektlarini kuzatadi, sodir bo’layotgan o’zgarishlarni payqaydi. Kuzatuvlar natijasida bo
-
lalarning fikrlash jarayonlari rivojlanadi, diqqati faollashadi, tajriba o’tkazishning yangi g’oyalari 
paydo bo’ladi.
2. Fikrlash - tajriba, eksperiment o’tkazishga olib keladigan ikkinchi bosqichdir. Kuzatayot
-
ganda bola o’ylay boshlaydi, bu unga o’zi uchun qiziqarli bo’lgan gipotezani shakllantirishga va 
muammoni hal qilish uchun taxminlar qilishga yordam beradi.
3. Gipotezani tekshirish - tajriba va eksperimentlarni o’tkazish. Bola o’z farazining (taxmini) 
to’g’ri ekanligini isbotlashga harakat qiladi. Ba’zan o’lchash kerak bo’ladigan holat paydo bo`ladi, 
bu esa bolaning matematik bilimlaridan foydalanishga imkon beradi.
4. Xulosa chaqarish. Ushbu bosqichda bola “Qanday qilib? Nima uchun? Nega?” savollari 
va gipotezalari javob oladi. Oxirgi bosqich oldingilariga qaraganda bolalar uchun biroz qiyinroq 
kechadi, ammo agar tarbiyachi bolalar bilan muntazam ravishda tajriba o’tkazib tursa, aksariyat 
bolalar bu muammolarni osonlikcha tushunib echa oladi.
Eksperimental faoliyatning uslublari:
Muammoli 
- 
izlashli uslub.
Tarbiyachi muammoli vaziyatni yaratadi. Bolalar ushbu muammo
-
ni hal qilish yo’llarini taklif qilishlari (farazlarni ilgari surishlari), tajribalar va eksperimentlar yor
-
damida o’z farazlarini isbotlashga harakat qilishlari, so`ng xulosalar chiqarishlari kerak bo`ladi.