O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulufbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

 
Nazorat savollari va topshiriqlar 
1.
 
Botqoqliklar qanday sharoitda hosil bo‘ladi? 
2.
 
Botqoqlasha boshlagan yerlar qanday xususiyatlarga ega? 
3.
 
Botqoqlik massivlari deganda nimani tushunasiz? 
4.
 
Botqoqlik massivlari qanday ko‘rinishlarda bo‘ladi? 
5.
 
Botqoqliklar qanday belgilari bo‘yicha tasniflanadi? 
6. Botqoqliklarning gidrologik rejimiga qanday omillar ta’sir etadi? 
7. Botqoqliklar qanday suvlardan to‘yinadi? 
8. Botqoqliklarda suvning sarflanishi qanday sodir bo‘ladi? 
9. Botqoqliklarning suv balansi tenglamasini eslang. 
10. Botqoqliklarning suv balansi tenglamasi elementlari miqdoran 
qanday baholanadi? 
11. Botqoqliklar daryo oqimiga qanday ta’sir ko‘rsatadi? 
12. Qaysi daryolar botqoqliklardan boshlanadi? 
13. O‘rta Osiyo hududidagi botqoqliklar haqida nimalarni bilasiz? 

---

96 
10. DARYOLAR GIDROLOGIYASI 
10.1. Daryolar haqida umumiy ma’lumot 
Ushbu mavzuda daryolar va ularga tegishli bo‘lgan asosiy ta’riflar 
hamda tushunchalar, daryo sistemasi, suvayirg‘ichlar, daryo havzasi, uning 
o‘lcham ko‘rsatkichlari, daryo vodiysi va uning elementlari, daryo o‘zani, 
daryolarning ko‘ndalang va bo‘ylama qirqimlari, ularni o‘rganishning 
amaliy ahamiyati haqidagi bilimlar bayon etiladi. 
10.1.1. Daryolarni o‘rganishda qo‘llaniladigan asosiy
atamalar va tushunchalar 
Daryo, daryo sistemasi, gidrografik to‘r.
Daryolar gidrosferaning 
asosiy tashkil etuvchilaridan biri hisoblanadi. Daryolarni o‘rganishga 
bag‘ishlangan gidrologiyaga oid turli adabiyotlarda ularga turli xil ta’riflar 
berilgan. Ana shu fikrlarni umumlashtirgan holda daryoga quyidagicha 
ta’rif berish mumkin: