Аsoslari Darslik

Zarrachalarning o‘lchami
ularning tojli elektrsizlantirish maydonida 
oladigan zaryadini belgilaydi. Biroq zarrachaning o‘lchami ortishi bilan uni 
yuzasidan uzuvchi markazdan qochuvchi kuch ќam ortadi. Zarrachalar 
o‘lchamidagi farq katta bo‘lganda ularni aniq ajratish qiyinlashadi. Yirik tok 
o‘tkazmaydigan zarracha mayda tok o‘tkazadigan zarracha bilan bir vaqtda 
barabandan uzilishi va, aksincha, juda kichik o‘tkazuvchi zarrachalar 
o‘tkazmaydigan fraktsiyaga tushib qolishi mumkin. Shunday qilib, elektr 
separatsiyada yuqori texnologik ko‘rsatkichlarga erishish uchun maќsulotlarni 
boyitishdan avval klassifikatsiyalanadi.
Agar boyitilayotgan maќsulotda changsimon zarrachalar sezilarli miqdorda 
bo‘lsa, minerallarning elektr separatsiyasi keskin yomonlashadi. Shuning uchun 
jarayonni o‘tkazishdan oldin maќsulot changsizlantirilishi kerak. 
Minerallarning moddiy tarkibi va ularning aralashmadagi miqdori.
Ajratiluvchi minerallar moddiy tarkibining doimiy emasligi, ularda boshqa 
aralashmalarning mavjudligi elektr separatsiya ko‘rsatkichlariga jiddiy ta’sir qilishi 
mumkin. Masalan, tsirkonga temirli minerallarni tushib qolishi uning elektr 
o‘tkazuvchanligini shunchalik oshirib yuboradiki, natijada u o‘tkazuvchi 
fraktsiyaga tushadi. 
Separatsiya ko‘rsatkichlari, shuningdek, dastlabki maќsulotdagi ajraluvchi 
minerallarning miqdoriga bog‘liq. Agar aralashmada dielektriklarning miqdori 
kam bo‘lsa, bu ќolda yuqori sifatli o‘tkazgichli fraktsiya olish mumkin, va 
aksincha, dielektriklarning miqdori ko‘p bo‘lsa, o‘tkazgichlar fraktsiyasini olish 
uchun bir nechta tozalash operatsiyalarini qo‘llash talab qilinadi. 
Elektrodlardagi 
kuchlanganlik
. 
Tojli 
elektroddagi 
kuchlanganlik 
elektrodlar orasidagi bo‘shliqda tojli tok kuchini belgilaydi va elektr separatsiya 
jarayonini boshqarishda muќim parametr ќisoblanadi. Elektrodlar orasidagi 
kuchlanganlikning ortishi bilan tojli tok kuchi ortadi. Ќavoning yaxshi ionlashishi 
elektrodlar orasidagi bo‘shliqda ionlar sonining ortishi natijasida kuchliroq elektr 
zaryadlarini olishga ќamda ko‘p sonli zarrachalarni zaryadlashga ќam imkon 
tug‘diradi.