Аsoslari Darslik

 
2.7.Yarim vibratsion elaklar 
 
8-rasm.
Yarim vibratsion elaklar 
1-rama; 2-tayanch; 3-quti; 4-ressor; 5-osilgich; 6-disk; 7-konturyuk; 8-val; 
9-to‘rlar; 10-ko‘zg‘aluvchi podshipniklar; 11-tub podshipniklar;12-shkif; 13-
elektrodvigatel.

---

28 
Yarim vibratsion elaklar to‘r o‘rnatilgan qutini ekstsentrik val yordamida 
vertikal tekislikda aylanma harakatlanishi bilan xarakterlanadi. 
Qo‘zg‘almas ramaga podshipniklarda gorizontal holda ekstsentrik val 
o‘rnatilgan. Elak qutisiga tebranuvchi podshipnik mahkamlangan.Quti unga 
tortilgan to‘r (2 ta yoki 3 ta ham bo‘lishi mumkin) bilan gorizontga nisbatan 20-30
0
burchak ostida o‘rnatiladi va shunday holatda amortizatorlar yordamida ushlab 
turiladi. 
Valga harakat ramaga o‘rnatilgan elektrodvigateldan uzatma va shkiv orqali 
beriladi.Elak qutisi vertikal tekislikda kichik radiusli aylanma harakat qiladi. 
Qutining tebranishlar amplitudasi va harakat traektoriyasi faqat o‘rta qismi 
uchungina doimiydir.Qutining elliptik traektoriya bo‘yicha harakatlanuvchi chetki 
qismlari o‘rta qismining tebranish amplitudasiga nisbatan erkinroq tebranish va 
amplitudaga ega.Quti chetlarining harakatlanish xarakteri amortizatorlarning 
qattiqligi bilan aniqlanadi. 
Nazorat uchun savollar 
1.
 
Elash deb nimaga aytiladi? 
2.
 
Elashning nechta turi bor? 
3.
 
Elash samaradorligi qanday ko`rsatkich bilan baholanadi? 
4.
 
Elash jarayoniga nimalar ta’sir qiladi? 
5.
 
Qo‘zg‘almas panjarali elaklar qanday tartibda ishlaydi? 
6. Barabanli elakлар qanday tuzilishga ega? 
7.Yassi tebranuvchi elaklarning qanday tartibda ishlaydi?