Texnik tizimlarda axborot texnologiylari

Далее 
tugmasini bosing; 

Printer dasturini o`rnatish oynasining chap tomonidagi 
Изготовитель
 
maydonidan 
printer qurilmasini ishlab chiqargan firma yoki kompaniya nomini tanlang; 

Oynaning o`ng tomonidagi 
Принтер
 
maydonidan esa tanlangan firma ishlab chiqargan, 
hamda sizning printeringiz modeliga mos keluvchi printerni tanlang; 

Далее tugmasini bosing; 

Имя принтера
maydoniga o`ranatilayotgan printer nomini kiriting yoki taklif 
etilayotgan nomni asl holicha qoldiring; 

Далее tugmasini bosing; 

Ushbu oynada printerni bosmaga chiqarishini tekshirib ko`rish uchun 
Да 
bo`limini 
tanlang. Agar printer drayveri to`g`ri o`rnatilgan bo`lsa sinov varag`i bosmaga chiqadi. 

Далее tugmasini bosing; 

Готово
tugmasini bosing va printer o`rnatishni yakunlang; 

Shundan so`ng printerlar ro`yxati oynasida Siz o`rnatgan printer nomi paydo bo`ladi. 
Windows operatsion tizimi klaviatura orqali tizimga 
ma`lumotlar kiritish uchun bir nechta tillardan foydalanish 
imkoniyatini taqdim etadi. Ma`lumotlar kiritish tilini sozlash 
orqali interfeys yozuvlari ko`rinishini, klaviatura kiritish 
tilini o`rnatish va uni almashtirish imkoniyatiga ega 
bo`lamiz. 
Kompyuter sekin ishlashiga ko‘p hollarda befoyda fayllar va 
qattiq diskdagi xatolarning ko‘pligi sabab bo‘ladi. Agar 
vaqti-vaqti bilan profilaktika o‘tkazib turilsa, kompyuteringiz 
uzoq vaqt nuqsonsiz ishlay oladi. 

---

AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA JARAYONLARNI MATEMATIK MODELLASHTIRISH 
Kompyuterni tekshirish uchun har bir Windowsda mavjud xizmat dasturi – 
Проверка диска (Diskni tekshirish)dan foydalanamiz. 
Fayllarning qayerdaligi haqidagi barcha ma’lumot kompyuterning maxsus fayllar 
joylashuvi jadvali (FAT yoki NTFS)da saqlanadi. Har gal biror dastur ishga tushayotganda 
Windows kerakli fayl qayerdaligini aniqlash uchun ushbu jadvalga murojaat qiladi. 
Agar, qandaydir sabablarga ko‘ra, jadvaldagi ma’lumot amaldagi holatga muvofiq 
kelmay qolsa, fayl haqidagi ma’lumotni olib bo‘lmaydi. Bunday xatolar asosan kompyuter 
noto‘g‘ri o‘chirilganda ro‘y beradi. Bu xatolar boshida arzimagan ko‘rinsa ham, lekin vaqtida 
tuzatilmasa, yomon oqibatlarga olib kelishi mumkin. 
Ularni tuzatish esa, juda oson – disklarni birrov tekshirib chiqish kerak, xolos. Buning 
uchun «Мой компьютер» darchasidagi tekshiriladigan disk (masalan, D diski) yorlig‘iga 
sichqonchaning o‘ng tomoni bilan bosamiz. Paydo bo‘lgan menyudan eng pastdagi «Свойства» 
(«Xususiyatlar») qatorini tanlaymiz, «Свойства» darchasi paydo bo‘ladi. 
U yerda «Сервис» («Xizmatlar») ilovasini ochamiz va «Выполнить проверку» 
(«Tekshirish») tugmasini bosamiz, tekshirishning ikkala o‘lchamlari qarshisiga tasdiq belgisini 
qo‘yamiz va «Запуск» («Ishga tushirish») tugmasini bosamiz. 
Ba’zida kompyuterning sekin ishlashiga xuddi shunday tartibsizlik sabab bo‘ladi. Gap 
shundaki, har bir fayl diskda muayyan makonga ega. Bu makon bo‘laklarga bo‘lingan. Ularni 
«klaster» deb ataydilar. Bitta fayl bir nechta klasterlarga yozilishi mumkin. Fayl qancha katta 
bo‘lsa, shuncha ko‘p klasterlarni egallaydi. Fayl yozilayotganda (ko‘chirilayotganda) uning 
klasterlari har doim ham ketma-ket turavermaydi. Ba’zida bitta faylning bir klasteri qattiq 
diskning bu tomonida, boshqasi esa, butunlay boshqa tomonida joylashib qoladi. Ana shunday 
holatlarda fayl fragmentlanib qolgan, ya’ni fragment (bo‘lak)larga bo‘linib, turli joylarga 
sochilgan deydilar. 
Bundan fayl zarar ko‘rmaydi, lekin qattiq diskka yozish va undan o‘qish sezilarli darajada 
sekinlashadi. 
Ayniqsa, 
undagi 
hamma 
fayllar 
fragmentlangan bo‘lsa. Har bir fayl klasterlarini bir 
tartibga keltirish va shu orqali kompyuter tezligini 
oshirish 
uchun 
«Дефраг
ментация 
диска» 
(«Diskni 
defragme
ntatsiyala
sh») 
dasturi 
kerak 
bo‘ladi.
To‘g‘ri, 
bu 
dasturdan 
umuman 
foydalanmasa ham bo‘ladi. Ayniqsa, kompyuteringiz superqudratli bo‘lsa, sizga fayllarning 
sochilib yotishi sezilmaydi ham. Ammo, kamroq quvvatga ega, ancha ishlatilgan kompyuterlarda 
defragmentatsiya katta foyda keltiradi. 

---

AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA JARAYONLARNI MATEMATIK MODELLASHTIRISH 
Diskni defragmentatsiyalash uchun, xuddi tekshiruvdagidek, «Свойства» darchasini 
ochamiz va bu gal tekshirishni emas, defragmentatsiyani tanlaymiz. 
«Выполнить дефрагментацию» tugmasini bosganimizda yangi darcha chiqadi, pastida 
«Анализ» («Tahlil») va «Дефрагментация» tugmalarini ko‘ramiz. Qoidaga ko‘ra, oldin 
«Анализ» tugmasini bosib, defragmentatsiya kerakmi, yo‘qligini bilib olish lozim. Ammo, 
deyarli har doim kompyuter bu ish zarur deb xabar beradi. Shuning uchun to‘g‘ridan-to‘g‘ri 
«Дефрагментация» tugmasini bosamiz.
Baribir, shunda ham, avtomatik ravishda oldin tahlil o‘tkazib olinadi. 
Shuni oldindan hisobga olib qo‘ying – defragmentatsiya jarayoni yaxshigina uzoq, hatto bir 
necha soat davom etishi mumkin. Jarayon tugagach, defragmentatsiya tugaganligi haqida xabar 
ekranga chiqadi. 
Defragmentatsiya tizimdagi xatolardan qutqarib qola olmaydi (buning uchun «Disk 
tekshiruvi» xizmati bor). Lekin u qattiq diskning yanada samarali ishlashiga xizmat qiladi.