"informatika va axborot texnologiyalari"

27 

---

Konsentrator
(multiport repetitor yoki HUB) alohida ish stantsiyalarini 
(kompyuterlarni) mahalliy tarmoqqa ulash uchun ishlatiladigan qurilma. 
Zamonaviy hublarda odatda kompyuterlarni ulash uchun 8, 12, 16, 24 yoki 
48 port (ulagichlar) mavjud. Hubdagi barcha portlar tengdir. Unga ulangan 
kompyuterlardan biridan signal qabul qilinganda, hub uni boshqa barcha 
portlarga uzatadi. Shunday qilib, hub tarmoqdagi kompyuterlar o'rtasidagi 
bog'lanishning markaziy nuqtasidir. 
Oʻtish
(switch) - bu kompyuterlarni yoki mahalliy tarmoqning turli 
segmentlarini ulash uchun ham ishlatilishi mumkin bo'lgan qurilma. 
Hubdan farqli o'laroq, kommutator unga ulangan kompyuterlardan biridan 
signal (ma'lumotlar paketi) olganida, u uni boshqa barcha portlarga 
uzatmaydi, balki uni faqat qabul qiluvchi kompyuter bo'lgan portga uzatadi. 
ma'lumotlar paketi ulangan. 
Router
(router) - axborotni yo'naltiruvchi tarmoq aloqa qurilmasi, ya'ni. 
ma'lumotni manbadan manzilga o'tkazishning eng yaxshi yo'lini aniqlash va 
ushbu yo'nalish bo'yicha ma'lumotlarni uzatish. Routerlar bir nechta kichik 
tarmoqlarni bitta tarmoqqa ulaydi va shuning uchun ma'lumotni bir 
kompyuterdan ikkinchisiga bir nechta marshrutlar bo'ylab uzatish mumkin. 
28 

---

29 
Router, hub va switchning ishlash printsepi

---

Lokal tarmoqda ba‘zi hollarda kabel orqali ulash o‗rniga, shuningdek, 
kabelsiz kanallardan ham foydalaniladi. Ularning asosiy afzalligi shundan 
iboratki, hech qanday kabel bilan ishlashga hojat qolmaydi. Kabelsiz aloqa 
vositalariga radiokanal, infraqizil kanal, Bluetooth, Wibree, ZigBee, UWB, 
Wireless USB, WirelessHD, Wi-Fi va WiMAX lar kirib, lokal va internet 
global tarmoqlarda axborotlarni uzatish va qabul qilishda qo‗llaniladi.