O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro oziq – ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti s. Astanov

tushish 
burchagi
deyiladi. Qaytuvchi nur bilan muhit normali orasidagi burchakka 
qaytish burchagi 
deyiladi. 
 
 
 
2.3-rasm. “Yorug’likning qaytish qonuni” animatsiyasidan fragment 
Tushuvchi va qaytgan nurlar hamda ikki muhit chegarasidagi nurnig 
tushish nuqtasiga o’tkazilgan perpendikulyar bir tekislikda yotadi. Qaytish 
burchagi 
1
i

tushish burchag 
i
1
ga teng:
 
1
i

= 
i
1
.
Yorug’lik quyidagi qonuniyatlarga asosan qaytadi: 
1.
Tushuvchi nur, qaytgan nur va muhitning normali bir tekislikda 
yotadi. 
2.
Yorug’likning qaytish burchagi uning tushish burchagiga teng. 
2.3.Yorug’likning sinish qonuni 
 
Yorug’lik ikki muhit chegarasiga tushganda uning qaytishi bilan birga 
sinishi ham sodir bo’ladi (2.1-rasm). Yorug’likning sinish qonunlari 
quyidagicha ta’riflanadi. 
1. Tushuvchi nur, singan nur va muhitning normali bir tekislikda 
yotadi. 

---

22 
2. Yorug’lik tushish burchagi sinusining sinish burchagi sinusga nisbati 
shu ikki muhit uchun o’zgarmas kattalik bo’lib, ikkinchi muhitning birinchi 
muhitga nisbatan sindirish ko’rsatkichini beradi:
 
1
,
2
2
1
sin
sin
n
i
i

(2.1) 
bu yerda: 
n
2,1
– ikkinchi muhitning birinchisiga nisbatan nisbiy 
sindirish ko’rsatkichi. Ikki muhitning nisbiy sindirish ko’rsatkichi ularning 
absolut ko’rsatkichlarning nisbatiga teng: 
1
2
21
n
n
n

(2.2)