O -zbek isto n respublikasi madaniyat va

Q o ‘lla r in g iz
bilan esa o ‘zingizni chap oyog‘ingizga qarab to r- 
tishni davom ettirib, gilamga tashlaysiz.
Usulni o ‘rganish uchun mashqlar:
1-mashq.
Oyoqlami to‘g‘ri qo‘yishni rganish uchun to‘g‘ri chiziq 
chizing, shu chiziqqa o ‘ng oyog‘ingizni qo ‘ying, chap oyog‘ingizni esa 
ko‘tarib o ‘ng oyog‘ingizning orqasidan o ‘tkazib shu chiziqda turgan o ‘ng 
oyog‘ingizga parallcl qo‘ying-da, o ‘ng oyog‘ingizni yon tomonga ko‘taring.
2-mashq.
H arakatni rivojlantirish u ch u n ertalabki gim nastika 
m ashqlarida oyoqlaringizni har tom onga, oldinga-orqaga, o ‘ngga- 
chapga siltang.
3-mashq.
Bir joyda turib, rezina tasm ani yoki belbog‘ni daraxtga 
bog‘lab, q o ‘llaringiz bilan torting, o ‘ng oyoqni k o‘tarib yonga tashlab 
to ‘g ‘rilang. C h ap oyoq tizzadan bukilgan holda boMishi kerak.
H im oya va qarshi usullar
1. Himoyalar:
a) ichidan ko ‘tariladigan oyoqdan hatlab o ‘tish;
b) raqib oyog‘ini uzoqlashtirish;
d) bajaruvchining hujum qiladigan oyog‘iga tizza bilan xalaqit qilish;
e) hujum chining hujum qilm aydigan oyog‘iga qarab yurish;
0 hujum chi ushlagan q o ‘lni uzib tashlash.
2. Qarshi usullar:
a) hujum chining oyog‘ini orqasidan tizza bilan qoqish;
b) hujum chi burilishi bilan k o ‘krakdan oshirib tashlash.
(U su ln i b a jarish d a u c h ray d ig an x a to la r va o ‘rganish u c h u n
m ashqlar 8 -m ashg‘ulot bilan bir xil.)
1. S aflan ish , sa lo m lash ish , y o ‘q lam a qilish, m ash g ‘u lo tn in g
vazifasi va m aqsadi bilan tanishtirish.
2. Suhbat mavzusi — egiluvchanlikni tarbiyalash.
3. U m um rivojlantiruvchi va maxsus m ashqlar.
4. K urashning am aliy texnikasini o ‘rganish (yenglaridan ushlab 
yelkadan tashlash).
Suhhat
Jism oniy tarbiya jarayonida zarur harakatlarning erkin bajarili- 
shini taqiqlaydigan darajada egiluvchan b o ‘lishga crishm oq lozim. 
U m urtqa pog‘onasi, tos-son va yelka b o 'g ‘inlarining harakatchanligi 
katta aham iyatga ega. Egiluvchanlikni tarbiyalash u chun harakat 
am plitudasi oshirilgan m ashqlardan foydalaniladi. U lar 2 guruhga:
1 2 9

---

faol va sust harakatlarga b o ‘linadi. Faol harakatlarda biror b o ‘g ‘indagi 
harakatchanlikning ortishi shu b o ‘g ‘indagi m uskullarning qisqarishi 
hisobiga ro‘y beradi. Sust harakatlarda tashqi kuchlardan foydalaniladi.
Egiluvchanlikni oshirishda c h o ‘ziluvchanlik m ashqlarining h ar 
birini bir necha m artadan takrorlash lozim.
H a r bir m ashg‘ulotni biroz og ‘riq paydo b o ‘lguncha bajarish 
kerak. O g‘riqning paydo b o ‘lishi m ashg‘ulotni to ‘xtatish kerakligidan 
darak beradi.
Egiluvchanlikni rivojlantirish
Ko‘prik. Bu m ashq b o ‘yin m ushaklarini rivojlantirishda va ba'zi 
am allarni bajarishda yordam bcradi.
1-mashq.
Boshni oldinga, yonga va orqaga egish.
2-mashq.
Boshni oldinga, orqaga va yonlarga q llari bilan cgish.
3-mashq.
Peshonani gilamga tirab, orqaga, yonga q o ‘llar bilan 
harakat qilish.
4-mashq.
O rqaga yotib k o ‘tarilib ko‘prik hosil qilib, peshonani 
gilamga tirash va oldinga, orqaga va yon tom onga harakatlar qilish.
5-mashq.
Beldan ikkinchi kishi ushlab turgan holda ko‘prik qilish.
6-mashq.
Tik turgan holda ko ‘prikka turish va q o ‘llar bilan tik 
holatiga qaytish.