Г>ул китаптл К. лракллнакстаппып кубла ранонллрыпда жасай- тугын клракалпаклардын этннкалык составы, сол гсрригориядагы

Дублетлик парилптларды бөлиў, классифпкацимлаў өзгсше-
лпклсрп бойынша III. Сарыбаекгын „К нопросу о нормализацнн
дублетпых нариангов в казахском лите|»атурном языке" (Сб.,
„Вонросы казахскою и унгурского языкозиа
1
Н
1
я>,| Длма-Лта,
1003, 4О-»10 бстлер) мипиети үлги рстипде алыиды.
178
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

пакса// пақша, 
ҳүкинетЦ
укмат// үкимәт// өкимат// 
өкимәт// нкимат т. б.
Әдебии сықары а ни қ емес дублет лик қатар
:
Бул групнаға киретугып лублеглпк қагардагы сөа- 
лердиқ ншинеи белгили биреўии одебий сыиар (ком*- 
поненг) деп бөлин алыў қыйыншылык туўдырадьқ 
себеби әдебий сынар өзинин еп жайыў процесипде 
шеклениўшиликке ушырамайды, ал диалектлик дуб* 
летлердиц белгили террнторняга келнп тоқтайтуғын 
изоглоссасы болады. Соплықтаи қубла диалект лекси- 
касындағы дублетлик вариантлар белгпли бир шегара- 
да (географиялық) арқа диалекгге!и «зи сыяқлы сөз- 
лер менен ушласады. бнрак бул ўақытта қубла ҳәм 
арка диалекттеги дублетлнк 
парнаптлар арасында 
фонегикалық, морфологиялык, лексикалық айырмашы- 
лықлар болыўы нызамлы қубылыс.
Кубла диалокт лекснкасыпда ушырасып, эдебнп 
сынары апық болмагаи дубле
1
лик қатарларға мынадай 
мысалларды келтириўге болады: 
дигирманЦ дийирман,
капустаЦ кғрам,; кэрам, кесеЦ касаЦ кесә, кәлле;!
геллеЦ келләЦ калла, салық\\ салсырт, кнрЦ гөр,
тирэкЦ тирэуиш, ҳар
— 
намысЦ ар-намыс т. б.Ж)
Анық ҳәм апық смес дублсмлпк сыцарлпрдын әде- 
бий тилде көплсп ушырасыўы -опын бнр нормаға 
түсиўине тосқынлық жасайды. Дублстлик нарпантлар 
қанша көн болса, жазыў исп, ор(|)ог[)а(|)пилық, түснн- 
дирме ҳәм ски тиллпк сөзликлер жасаў мэселеси. 
сопшеллн кыйынласатугыны сөзснз. СсбеОи бундай 
сөзликлсрди дүзнўшилер дублеглпк катардағы қатары- 
нан пайдаланылган еки свздин қайсысын сайлап алыў- 
да шагасыўы нгимал. бунда созднн қоллапыў сфера- 
сыныц тар ҳэ,л кенлигине, олардыц қапсысып одебий 
тнл нормасына алыў ксрсклнгпне итнбар бериў керек. 
Бул жагдайлар есапқа алынса, дублсглик қатарлардыц 
бириниц әдебий тил нормасын өзлестнриўнн аныклаў- 
ды жецнллестиреди. Пәгийжеде улыўма миллетлик 
тил нормасы қэлнплеседи.