3-Мавзу. Ялпи талаб-ялпи таклиф модели. Истеъмол, жамғариш ва инвестиция

Молиявий 
P↑ → активларнинг↓ → 

 С↓ ( S↑ 

 → AD↓ 
реал қиймати 
 
Импорт харидлар самараси
шуни билдирадики, бирор мамлакатда товар ва 
хизматларнинг ички нархлари ташқи нархларга нисбатан ошиб борса, шу мамлакатда 
ишлаб чиқарилаётган товар ва хизматларга талаб камаяди ва ўз навбатида шу мамлакатда 
импорт маҳсулотларга бўлган талаб ошади.

P↑→

 Х↓ ( М↑ 

→Xn↓ →AD↓ 
Ялпи талабнинг баҳога боғлиқ бўлмаган омилларига қуйидагиларни киритамиз: 
1. Истеъмол харажатларидаги ўзгаришлар: 
2. Инвестиция харажатларидаги ўзгаришлар: 
3. Давлат харажатларининг ўзгариши. Масалан, ҳарбий харажатлар ва янги касалхона ва 
бошқа муассасалар қуришга қарор қилинганда. 
4. Соф экспорт ҳажмидаги ўзгаришлар. 
Ялпи талабнинг баҳога боғлиқ бўлмаган омиллари таъсирида АД эгри чизиғи ўнгга 
ёки чапга силжийди (3.1-чизма). Натижада маълум баҳо даражасига мос келувчи талаб 
қилинаётган ялпи ички маҳсулот ҳажми ўзгаради. 
Пул таклифининг, пулнинг айланиш тезлигининг ошиши, бошқа давлатлар миллий 
даромадининг ошиши, миллий валюта курсининг маълум миқдорда пасайиши (булар 
экспортнинг ортиши, импортнинг пасайишига олиб келиши туфайли) оқибатида соф 
экспортнинг пасайиши ва ялпи харажатлар турли компонентларининг ошиши AD эгри 
чизиғининг ўнгга силжишига олиб келади 
 
 
3.3. Ялпи таклиф графиги ва омиллари 
 
Ялпи таклиф деганда
муайян баҳолар даражасида ишлаб чиқарилиши ва таклиф 
қилиниши мумкин бўлган товар ва хизматларнинг реал ҳажми тушунилади. Ялпи таклиф 
тушунчаси кўпинча ялпи ички маҳсулот синоними сифатида қўлланилади.
Ялпи таклиф (AS) эгри чизиғи алоҳида товар таклифи эгри чизиғидан фарқ қилиб уч 
қисмдан, горизонтал ёки кейнс кесмаси, кўтарилиб борувчи ёки оралиқ кесма ҳамда 
вертикал ёки классик кесмадан иборат (3.2-чизма).
Ялпи таклифнинг кейнс кесмаси иқтисодиёт пасайиш босқичида бўлган ва катта 
миқдордаги ресурслардан фойдаланилмаган шароитни кўрсатади. Бу кесмада миллий 
ишлаб чиқариш ҳажми ошиши баҳолар даражаси ўзгармай қолган шароитда рўй беради. 
Ялпи таклиф эгри чизиғининг 
Кейнс кесмасида
иқтисодиётни нисбатан қисқа 
муддатда амал қилишини характерлайди. 
Р 
P
1
AS
Баҳолар
даражаси
Горизантал ёки кейнс 
кесмаси 
Вертикал ёки классик 
кесма 

---

Y