Ш. З. Умарованинг таҳрири остида

1 - расм. Даволаш профилактика муассасасини дори воситалари билан 
таъминлаш тизимида фармакоиқтисодий таҳлил усулларининг ўрни. 
ABC - таҳлил Даволаш профилактика муассасалари формуляр 
рўйхатига дори воситаларини ҳарид қилишда ташкилотнинг молиявий 
ресурсларидан фойдаланишнинг оқилона усуллари ҳакида маълумот олиш 
имконини беради. Бу таҳлил қуйидагича амалга оширилади . 
Бюджет маблағлари ҳисобига даволаш профилактика муассасасида 
фойдаланиш учун ҳарид қилинган дори воситалари таҳлили счёт - 
фактуралар асосида олиб борилади. Дори воситалар нархлари ҳарид 
қилинган вақтдаги нархларда ҳисобланади ва бир йиллик умумий ҳаражатлар 
чиқарилади. Таҳлилни дори воситаларини фармакологик таъсири, халкаро 
патентланмаган номи ва савдо номлари бўйича гуруҳларга ажратиб олиб 
бориш мумкин. 
Танланган гуруҳлардаги дори воситалари улар қийматлари камайиб 
бориш тартибида жойлаштирилади. Ҳар бир дори воситаси учун умумий 
ҳаражатдан улуши ҳисобланилади, сўнгра бу улушлар 3 гуруҳга бўлинади: 
А,В,С (75%, 15% 10%). 
Юқорида таклиф қилинган услуб асосида бюджет маблағлари ҳисобига 
олинган дори воситалари счёт-фактураларидан қуйидаги жадвалларга 
тўлдирилади: 
2- жадвал. 
Даволаш учун сарфланган дори воситаларига бўлган ҳаражатларни ҳисоблаш 
бўлимида ---------------- дан ---------------- гача 
Дори 
воситаси 
номи 
Дори 
шакли 
1 
ўрам 
нархи, сўм 
Вақт 
оралиғида 
сарфланган 
миқдори, дона 
Умумий 
қиймати, 
сўм 
Умумий 
кийматид
ан улуши, 
фоизда 
Жами: 
100% 

---

434 
Жадвалга киритилган дори воситалари қиймати камайиб бориш 
тартибида жойлаштирилади. Сўнгра молиявий ҳаражатларга мос келадиган 
юқори, ўрта ва паст истеъмол даражасига кўра 3 гуруҳга бўлинади: А гуруҳ -
дори воситаларига ажратилган молиявий маблағларнинг 75 % сарфланадиган 
дори восита номенклатурасининг 10-20 % ташкил қиладиган дори 
воситалари; В гуруҳ-ҳаражатларнинг 15% ни ташкил қилувчи дори 
воситаларининг 10 - 20 % қисми; С гуруҳ-молиявий ҳаражатларнинг 10% дан 
кўп 
бўлмаган 
қисмини 
ташкил 
қилувчи 
дори 
воситалари 
номенклатурасининг 60-80 % қисми. 
3 - жадвал. 
Истеъмол гурухлари бўйича дори воситалари қийматини ҳисоблаш 
---------- бўлимида --------- дан --------- гача 
Гуруҳга 
мансублиги 
Дори воситалари номи Умумий қиймати Умумий 
қийматидан улуши, 
фоизда % 
1. 
2. 
3. 
Жами: 
А гуруҳ бўйича жами
В гуруҳ бўйича жами
С гуруҳ бўйича жами
ABC − таҳлилидан сўнг одатда VEN таҳлили ўтказилади. 
VEN − таҳлили Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти томонидан таклиф 
этилган бўлиб, дори воситаларини ҳаётий зарурлик даражасига, таъсири ва 
самарасига қараб, V, E, N гуруҳларга ажратилади. 

---

435 
4 - жадвал.