Тошкент фармацевтика институти

Ташкилий – фармойиш усуллар
юқори поғонанинг қуйи поғонага 
тўғридан- тўғри таъсир ўтказишини ифодалайди,улар ѐрдамида бошқарув 
объектининг таркибий тузилиши ва фаолиятининг тартиб-қоидалари 
белгиланади. Бу усуллар бошқарув тизимида муҳим ўрин эгаллаб, улар 
қуйидаги чора-тадбирлар асосида амалга ошади: 
бошқарув аппаратининг муайян тизимини тузиш; 
ҳар бир бошқарув бўғинининг функцияларини белгилаш; 
кадрларни тўғри танлаш, жой-жойига қўйиш; 
бўлимлар ва ҳодимларнинг ҳуқуқ, бурч ва жавобгарликларини белгилаш; 
ваколатларни тўғри тақсимлаш: 
буйруқ, фармойиш, кўрсатма, низом ва йўриқномалар чиқариш, уларнинг 
бажарилишини таъминлаш; 
топшириқлар ва директив кўрсатмаларни бажармаѐтган бўлинма ва 
шахсларга нисбатан чоралар кўриш. 
Ташкилий – фармойиш усуллар бошқариш тизимидаги муносабатларни 
тартибга солади, бошқарув идораларининг ўзаро боғланиб ишлашини 

---

49 
таъминлайди. Бу усуллар бошқариш функциялари бажарилишининг 
ташкилий 
барқарорлигини, 
интизомлилигини, 
мувофиқлигини, 
узлуксизлигини таъминлайди
3
. 
 
Ташкилий таъсир ўтказиш шаклларини амалга ошириш йўллари 
№ Ташкилий таъсир ўтказиш 
шакллари 
Моҳияти 
1 
Лойиҳалаш: 
Бошқариш структурасини 
лойиҳалаш; 
Бошқариш жараѐнини 
лойиҳалаш; 
Ходимлар меҳнатини 
уюштиришни лойиҳалаш; 
Хужжатлаштириш ва 
хужжат айланишини 
лойихалаш; 
Бошқариш техникаси 
Бошқарув аппарати структураси; 
Штатлар жадвали; 
Бўлимлар тўғрисидаги низом; 
Лавозимлар тўғрисида низом; 
Биноларнинг жойлашувини; 
Иш ўринларини жихозлаш; 
Назоратни ташкил қилиш; 
Бошкарув ишларини механизациялаш. 
2 
Регламентлаш
Ҳар бир бўлинма ва ходимлар 
фаолиятини аниқлайди ва чегаралайди. 
3 
Меъёрлаш
Меҳнатни ташкил этиш учун турли 
лавозим даражасидаги ходимлар 
нисбатини, иш меъѐрлари, тариф 
разрядлари, рағбатлантириш тизими, иш 
ва дам олиш вақтларини белгилайди.
4 
Йўриқномалар 
Муайян ишларни бажариш йўллари ва 
қандай изчилликда бажариш 
кўрсатилади.(Лавозим йўриқномалари) 
Шу билан бирга, маъмурий бошқарув тизимида ташкилий – фармойиш 
усулларни қўллаш жараѐнида