Pedagogika 015, 6-son Muassis: Nizomiy nomidagi Toshkent

Ҳошимов К., Нишонова С., Иномова М., Ҳасанов Р.
Педагогика тарихи. – Тошкент: 
Ўқитувчи, 1996. – Б. 407. 
4
Ҳошимов К., Нишонова С., Иномова М., Ҳасанов Р.
Педагогика тарихи. – Тошкент: 
Ўқитувчи, 1996. – Б. 409. 

---

PEDAGOGIKA
2015, 6-son
 
 
112 
о‘rganishda tarjima ham faoliyat hisoblanadi. Og‘zaki nutqni о‘rgatish – tinglab 
tushunish va gapirishni о‘rgatishni о‘z ichiga oladi. Ular ajralmas qismlardir
1
. 
Til materiallarini о‘rgatishda maktab, akademik litsey, kasb-hunar 
kollejlari sharoitini, materiallarning xususiyatini, metodik tomonini hisobga olish 
zarur
2
. Mazkur jarayonda tabiat va koinotga oid bilim va urf-odatlarni 
ifodalovchi matnlarni tanlashda quyidagi nutq faoliyati malakalari jarayonidan 
foydalanish mumkin: 
­
tinglab tushunishni о‘rganish; 
­
gapirishni о‘rganish; 
­
о‘qishni о‘rganish;
­
yozuvni о‘rganish; 
­
tarjimani о‘rganish; 
­
situatsiyadan foydalanish; 
­
BKMlarni tekshirish. 
Yuqoridagi fikrlarga asoslanib, tabiat va koinotga oid bilim va urf-odatlar 
mazmunini ifodalovchi ingliz tilidagi matnlar bо‘yicha nutq faoliyati 
kо‘nikmalari bajarilishi maqsadga muvofiq bо‘ladi. Natijada, “Ingliz tili” fanini 
о‘qitishda nomoddiy madaniy meros (NMM) tushunchasini shakllalanishiga 
imkon beradi, ya’ni “nomoddiy madaniy meros” tushunchasining mohiyati, 
uning ahamiyati, barqaror taraqqiyotni ta’minlashdagi о‘rni, nomoddiy madaniy 
merosni muhofaza qilish borasida dunyoda va xususan, О‘zbekistonda amalga 
oshirilgan ishlar, uni muhofaza qilishning О‘zbekistonda yaratilgan huquqiy 
asoslari haqida ma’lumotlar bilan tanishtirish NMMning avloddan-avlodga 
yetkazilishiga, atrof-muhitga, tabiatga va о‘z tarixiga bog‘liq holda yaratilishiga 
va bu ularda о‘ziga xoslikni, vorislik tuyg‘usini shakllantiradi hamda shu bilan 
insoniyat 
ijodini 
va 
madaniy 
turli-tumanlikning 
hurmat 
qilinishiga 
kо‘maklashadi. 
“Ingliz tili” fani misolida tabiat va koinotga oid bilim va urf-odatlarni 
о‘zlashtirish imkoniyatlari mavzuga oid nazariy bilim, amaliy kо‘nikma va 
malakalar bilan qurollanishi, о‘tilgan mavzular axborot kо‘lamining kо‘pligi 
bilan farq qilinishi hamda tabiatda о‘zini tutish qoidalarni tahlil qila olishga ega 
bо‘ladi (1-jadval). 
2014-2015-yillarga mо‘ljallangan yosh olimlarning “О‘quvchilarda 
nomoddiy madaniy merosni muhofaza qilish tizimini shakllantirish” mavzusida 
1