‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

( 0 ‘z DSt 2.313:2003). 
Parchin choklar bir uchida 
qalpog‘i bo‘lgan silindrik steijendan iborat parchin mixlar vositasida 
hosil qilinadi. Parchin mixlar standartlashtirilgan bo‘lib, qalpog‘ining 
o‘lchami va vazifasiga qarab ular: zich-mustahkam choklar uchun, 
mustahkam choklar uchun, mustahkam zich-mustahkam choklar uchun 
tayyorlanadi. Parchin mixlaming o ‘zaro joylashishiga qarab shaxmat 
tartibli va parallel choklar bo‘ladi. Biriktiriluvchi listlar uchlarining 
joylashishiga qarab ustma-ust va uchma-uch choklarga bo‘linadi. Uchma- 
uch choklarga bir yoki ikki tomonlama tagliklar qo‘yiladi.
Parchin mixlaming ish chizmasini ( 0 ‘z DSt 2.313:2003) ko‘rsatilgan 
o‘lchamlarda, ba’zi hollarda sterjenning diametriga nisbatan olingan 
taxminiy o ‘lchamlarda chizish mumkin (6.65-shakl, 
a, b, d, e
).
Parchin mix diametri parchinlanadigan list qalinligiga muvofiq 
tanlanadi 
-d =
8+(6...8 mm), 8 - list qalinligi, parchin mixning uzunligi 
-L=28+l,5d.
Ikki qatorli, shaxmat tartibli chokning chizmasida (6.66- shakl) parchin 
mixga mo‘ljallangan teshik diametri 
d =
1 ,lt/b o ‘lib, parchinlashdan keyin 
mix diametri 
dg
ga tenglashib qoladi. Bu chizmadagi barcha parametrlar 
d0
ga nisbatan taxminiy o‘lchamlarda ko‘rsatilgan.
Parchin mixli choklaming tasvirlanishiga misollar:
1. 
Yarimyumaloq qalpoqli parchin mix bilan hosil qilingan chok 
(6.67-shakl, 
a).

---

2. Ichki kovak (teshik) silindrik 
parchin mix (piston) bilan hosil 
qilingan chok (6.67- shakl, 
b).
3.Yashirin 
kallakli 
parchin 
mix bilan hosil qilingan chok 
(6.67- shakl, 
d).
4.
Bir tomoni yarimyashirin, ik- 
kinchi tomoni yashirin kalakli par­
chin mix bilan hosil qilingan chok 
(6.67-shakl, 
e).
5.
Maxsus parchin mix bilan ho­
sil qilingan chok (6.67-shakl,/, 
g).
Agar parchin mixlaming faqat 
j oylashishini ко ‘rsatish zarur bo ‘ Isa, 
u holda parchin mixlar kallagi 
o‘miga kalta qilib, o ‘q chiziqlar 
chiziladi (6.68- shakl). Parchin mix 
belgisida uning diametri, uzunligi 
va o‘lchamini aniqlovchi standart 
ko‘rsatiladi. Masalan, parchin mix 
8x2038M3.036 - bu yerda diametri 
d=8
mm, uzunligi 1=20 mm, 38 
guruhdagi 
D
18 markali materialdan 
lama bajarilgan.
tJtL
6.66-shakl.
ishlangan, qalinligi 6 |xm li 03 qop-
a)
b)
y / z i w
d)
6.67-shakl.
Yig‘ish chizmasida bir xildagi parchin mixli birikma mavjud bo‘lsa, 
uni shartli tasvirlash mumkin (6.69-shakl).
4. 
Tikishyo‘li bilan hosil qilingan birikmalar