Husniddin Baxriddinovich Ro’ziyev

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES 
VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021 
ISSN: 2181-1385 
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 
Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-515-522 
Academic Research, Uzbekistan 519 www.ares.uz 
jarayonlar, shuningdek, bir nechta tillarda tuzilgan ko'plab hujjatlar paydo bo'lishiga 
olib keladi. Ushbu turdagi matndan korpus tuzishda asosiy muammo ko'plab 
hujjatlarning maxfiyligi hisoblanadi. Bu muammo matnlardan ismlar, tashkilot 
nomlari, geografik nomlar, sanalar va boshqalarni chiqarib tashlash orqali hal 
qilinadi. Hujjatlarning ko'p qismi "epemeris" bo'lganligi, ya'ni bitta mijoz uchun 
tarjima bir marta bajarilganligi, asar yetkazib berilgandan so'ng, matn yo'q 
qilinganligi sababli, bunday turdagi matnli massivlarni olish ham murakkablashadi. 
Yana bir qiyinchilik shundaki, manba kodi ko'pincha "qog'oz" shaklida bo'ladi. 
Yana bir muammo - ko'plab shaxsiy hujjatlar va ish yozishmalarining sifatsiz 
tarjimasi (tarjimonning ona tiliga tarjima qilishda faktik xatolar va noaniq 
ekvivalentlar bo'lishi mumkin, boshqa tilga tarjima qilishda esa Grammatik va 
uslubiy xatolar, noto'g'ri tarjima qilingan ekvivalentlar) . 
Shuni ta'kidlash kerakki, agar manba tarjima lug'atlarini tuzishda yoki 
tarjimonlar uchun ma'lumot manbai sifatida ishlatilsa, tarjimaning sifati muhim 
bo'ladi. Agar korpus kompilyatorlari tillararo shovqinlarni, odatiy tarjima xatolarini 
va boshqalarni tekshirishni rejalashtirsalar, bu noto'g'ri tarjimalar juda qimmatli 
ma'lumotlar manbai bo'lishi mumkin. Hujjatlarning parallel korpuslari juda kam; biz 
Evropa Ittifoqi hujjatlar korpusi borligidan xabardormiz. Mannxaym universitetida 
NATO matnlari korpusi to'plangan afsuski, bu korpusning matnlari, biz 
bilganimizdek, mos kelmagan. Ko'rsatmalar va qo'llanmalar turdagi matnlar juda 
keng tarqalgan va shakli va mazmuni jihatidan juda xilma -xil - oziq –ovqat 
qadoqlashidagi matndan turistik risolaga qadar. Ba'zi til juftlari va iqtisodiyotning 
ayrim sohalari uchun bunday turdagi matnlar juda ko'p miqdorda mavjud. Masalan, 
Finlyandiya sayohat risolalari har doim shved va ingliz tillariga, ko'pincha nemis va 
rus tillariga tarjima qilinadi. Maishiy elektronika uchun qo'llanma har doim bir nechta 
tillarga tarjima qilinadi, ulardan biri odatda ingliz tili. Bu turdagi matn nafaqat 
tadqiqot maqsadlarida, balki turli amaliy ilovalarni ishlab chiqish uchun ham juda 
foydali. 
Texnik 
hujjatlar 
ko'plab 
PKMlarning 
muhim 
tarkibiy 
qismi 
hisoblanadi.Biroq, ba'zi juft juftliklar uchun, bu janrning parallel matnlarini topish, 
ko'rinadigan darajada oson emas. Rossiyada elektronika deyarli eksport qilinmaydi, 
shuning uchun rus tilidan mobil telefonlar uchun qo'llanmalarning ko'p sonli 
tarjimalariga ishonish qiyin. Finlyandiya mobil telefonlarni eksport qiladi, lekin 
ularning ishlashi uchun qo'llanmalar Finlyandiyaning o'zida ingliz tiliga tarjima 
qilinadi (bundan tashqari, ba'zi hollarda yo'riqnomalar ingliz tilida tuzilishi mumkin, 
keyin esa fin tiliga tarjima qilinishi mumkin) va shved tiliga ham. Finlyandiya mobil 
telefonlarini eksport qilganda, hujjatlar, ehtimol, fin tilidan emas, ingliz tilidan 

---