Ichki kasallikiar

15.7. Giperglikemik komada shoshilinch
yordam ko4rsatish
Sababi.
Q a n d li diabet.
Belgilari.
C h a n q a s h , u m u m i y d a r m o n s i z l i k , u y q u c h a n l i k ,
lo h a s lik , i s h t a h a y o ‘qligi, k o ‘ngil a y n i s h i , q u s i s h , ich k e tis h i, 
q u l o q l a r s h a n g ‘illa s h i, b o ‘s h a s h i s h , t i l n i n g q u r i s h i , n a f a s d a n
a s e to n hidi kelishi, k e to n im iy a , p o liu riy a , a l b u m i n u r i y a , g lik o - 
z u riy a kuza tilad i. O g ‘ir h o lla r d a n afas i z d a n c h iq a d i. Q o n b o sim i 
p a s a y ib , p u ls t e z l a s h a d i , m u s k u l l a r t o n u s i p a s a y g a n d a , k o ‘z 
so h alari y u m s h o q b o i i b q o la d i. T a n a h a r o r a ti s u b n o r m a l b o i i b ,
tili jig a rsim o n k arash b ilan q o p la n g a n b o i a d i . Y u ra k to n la ri b o ‘g ‘iq, 
q o r in n in g o ld m uskuli ta ra n g la sh g a n , siydikdan a s e to n hidi ajraladi. 
K e to n u r iy a , q o n d a — ley k o sito z, q o ld iq a z o t, k e to n ta n a c h a la r i 
o s h ib ketadi.
Yordam к о ‘rsatish:
1) insulin 50 Т В t o m i r ichiga 20 m l —0 ,9 % li fiziologik e r it m a
b ila n q o ‘shib y u b o rila d i. Insu lin 30 Т В teri ostiga;
2) n a triy x lo r 500 ml t o m i r ichiga t o m c h i u s u lid a y u b o rila d i, 
n a tr iy g id r o k a r b o n a t 2 0 0 — 300 ml 4 % t o m i r ic h ig a y u b o rila d i;
3) s tr o f a n tin 0 ,0 5 % —0 ,5 ml y oki 0 ,0 6 % —0 ,5 m l k o rg lik o n
fiziologik e r it m a b ila n q o ‘s h ib t o m i r ichiga a s ta - s e k in y u b o rila d i;
4) k o f e in - b e n z o a t n a triy 1— 2 m l 10 
%
te ri o stiga, k o r d ia m in
25 % —0 ,5 m l teri ostiga;
5) m e z a t o n 1% 1 m l m u s k u l o ra siga yoki 0 , 5 — 1 ml t o m i r
ichiga 5 % g lu k o z a e ritm a s i bilan q o ‘sh ib , t o m i r ichiga y u b o rila d i;
362

---

6) s u lf o k a m f o k a in 10 % — 2 ml te ri ostiga yoki m u s k u l orasiga;
7) a s id o z n i k a m a y tiris h m a q s a d i d a fiziologik e r itm a g a g lu k o z a
va s o d a q o ‘s h ib (50 g g lu k o z a , 26 g n a triy b i o k a r b o n a t, 100 g 
fiziologik e r it m a ) h u q n a qilin a d i;
8) a s k o r b in a t kislo ta 5 % — 5 ml t o m i r ich ig a g lu k o z a e ritm a si 
b ilan q o ‘shib y u b o rila d i;
9) k o k a r b a k s ila z a 0 , 0 5 —0,1 g k u n ig a 1 m a r t a m u s k u l orasiga, 
teri ostiga yuboriladi, o g ‘ir h o llard a sutkalik dozasi 1 g .gacha beriladi;
10) kaliy xlorid 2 0 — 30 ml 10 % ga 500 ml n a triy x lo r q o ‘shib, 
t o m i r ich ig a y u b o rila d i;
11) n o r a d r e n a li n 1— 2 ml 0 ,2 % g a 2 5 0 ml 5 % li g lu k o z a
e r itm a s i b ila n t o m i r ich ig a yub o rilad i.