Ichki kasallikiar

9 .1 3 . Gemorragik diatezlar
Q o n o q ish i b ila n k e c h a d ig a n kasalliklarga g e m o r r a g ik d ia te z la r
dey ilad i. G e m o r r a g i k d i a t e z la r p a t o g e n e t ik belgisiga q a r a b u c h
g u ru h g a boNinadi. Bular:
1. Q o n ivituvchi x osslarga buzilishi b ila n o ‘ta d ig a n g e m o r r a g ik
d ia te z la r - g em o filiy a, /f - a v ita m in o z .
2. T o m ir la r funksiyasi buzilish id a n kelib c h iq a d ig a n g e m o rr a g ik
diatezlar.
3. T r o m b o s i t o p o e z b u z ilis h id a n kelib c h i q a d ig a n g e m o r r a g ik
d ia te z la r - V e r l g o f kasalligi ( t r o m b o p e n i k p u r p u r a ) .
9 .1 4 . Gemofiliya
G e m o f iliy a n a s ld a n naslga o ‘ta d ig a n g e m o r r a g ik d ia t e z h i s o b ­
lanadi. Xastalikda q o n oqish asosida p la z m a om illarining yetishmasligi 
n atijasid a q o n ivishi x u su siy a tin in g buzilish i y o ta d i.
G e m o f i l i y a b ila n fa q a t e r k a k l a r k a s a ll a n a d i la r . G e m o f i l i y a
belgilari y o s h lik d a n o q p a y d o b o ‘lib, b o la u lg ‘a y g a n sari k a m a y ib
b o ra d i.
G e m o filiy a alom atlari tu g ilis h id a n boshlab, yuzaga chiqadi. Q o n
b e m o r tish in i o ld irg a n id a , lat y e g a n d a , k in d ik k e s ilg a n d a , b ir o r
joy i k esilg a n d a , igna s a n c h ilg a n d a , b o la s u n n a t q ilin g a n d a oqishi 
m u m k in . A ksari b u n d a y q o n o q ish in i t o ‘xtatish q iy in , b a ’z a n o ‘lim 
b ila n tug ay d i. Y irik b o ‘g ‘in la r - tizza , b o l d i r - p a n j a b o ^ i n l a r i g a
q o n q u y ilib, u l a r d a k u c h li o ‘z g a ris h la r s o d ir b o ‘lishi a n c h a x a r a k - 
terlidir.
280

---

Laboratoriya tahlili.
Q o n n i n g h ujayra tarkibi n o rm a l. Q o n d a y uz 
b e r a d ig a n b i r d a n b ir a l o m a t i ivish x u su siy a tin in g keskin p asa yi- 
sh id ir ( n o r m a d a 6 —9 m i n u t o lm ig a b ir n e c h a soat), bu h o i s h u n d a y
b e m o r l a r p la z m a s id a a n tig e m o filik g lo b u lin (f a k to r V II I n o m in i 
o lg a n ) yetarli em aslig ig a b o g ‘liq, s h u tufayli tr o m b o p l a s t in hosil 
boMishi b u z ila d i, b u e sa t r o m b n i n g j u d a sekin hosil boMishiga olib 
keladi.
Davolash va profilaktikasi.
G e m o f il i y a b ila n o g krigan b e m o r
b o la la r n i ta s o d ifa n j a r o h a t la n is h i d a n e h tiy o t qilish c h o r a la r i k o ‘ri- 
ladi. T ish la ri, h a tto k i sut tish la rin i olib t a s h l a s h d a n saq lash kerak. 
G e m a t o l o g s h i f o k o r k o 'r s a t m a s ig a b i n o a n , sogNorn o d a m q o n
p la z m a s id a n tay y o rla n g a n k o n s e n tra t m o d d a la r n i q o ‘llash natijasida 
q o n k e tish in i old i o l i n m o q d a . F ib r in o g e n , a m i n o k a p r o n a t kislota, 
a n tig e m o fil g lo b u lin berila d i. Y angi p l a z m a va q o n 2 5 0 —5 00 ml 
m i q d o r d a q u yiladi. Z a r u r a l b o 'l g a n d a , h a r 6 — 8 s o a td a q o n ketish 
to 'x ta g u n ic h a quyiladi.
Q o n a y o t g a n y u z a y oki j a r o h a t n i issiq steril su y u q lik — tu z
e r itm a si, n o v o k a in , suv b ila n yuviladi va m a h k a m l a b ta m p o n l a n a d i
( g e m o s ta tik y oki fibrinli g u b k a b o l g a n m a ’q u l). B o ‘g ‘in larg a q o n
q u y ilg a n d a im m o b iliz a ts iy a qilish, sov u q qilish va b o sib tu r a d ig a n
bogMam b o g l a s h kerak.