Ichki kasallikiar

7.9.2. Jigar sirrozi
J ig a r sirrozi d e b jig a r p a r e n x im a s id a , b irik tir u v c h i t o ‘q im a n i 
o ‘sib, q a lin la s h is h i o q i b a t i d a , j i g a r d a d is tro fik , d e g e n e r a ti v va 
a t r o f i k o ‘z g a r i s h l a r b i l a n k e c h a d i g a n v a b u t u n o r g a n i z m d a
b o ‘la d ig a n k u ch li p a to lo g ik o ‘z g a ris h la r b ila n o ‘ta d ig a n su ru n k a li 
kasallikka aytiladi.
«S irroz» s o ‘zini b ir in c h i m a r t a L a e n n e k 1 8 19-yilda ish latg an . 
«S irroz» y u n o n c h a « m alla» d e g a n i, 1 8 75-yilda G a n u « G ip e r tr o f ik
sirroz b ila n sariqlikni» tasvirlab b e rd i. K e y in c h a lik jig a r sirro z in i 
h a r xil tu rla ri borligi b ir q a n c h a o l i m l a r t o m o n i d a n a n iq la n d i.
T u rlari:
1. P o rta l ji g a r sirrozi:
a) l a e n n e k ji g a r sirrozi;
b) a tro f ik jig a r sirrozi;
236

---

d ) alk o g o l j i g a r sirrozi;
e) y o g ‘li ji g a r sirrozi;
0 se p ta l j i g a r sirrozi.
2. P o s tn e k r o tik jig a r sirrozi:
a ) p o s tg e p a tit;
b ) to k s ik ji g a r sirrozi;
d ) k o ‘p t a r m o q l i j i g a r sirroz i.
3. B iliar jig a r sirrozi:
a) b i r l a m c h i ji g a r sirrozi;
b ) ik k ila m c h i ji g a r sirrozi.
4. K a rd ial ji g a r sirrozi - m u s k a t jig a r sirrozi - y u ra k kasalli- 
g id a n kelib c h i q q a n jig a r sirrozi.
5. A ralash turi.
Etiologiyasi.
0 ‘tk ir g e p a ti t n i n g o g ‘ir shakli, su ru n k a li g e p a tit, 
Veyl-Vasilev, laktospirozi, bezgak, brutsello z, ex in o k o k k , fassiolez, 
o p is to r x o z , sifilis, le y s h m a n io z , sil, q a n d li d ia b e t, tire o to k s ik o z , 
y u r a k p o r o k l a r id a n k ey in ; a l i m e n t a r — o v q a tla n is h r e jim in in g
b u zilish i, v a q tid a o v q a tla n m a s lik , o c h y u rish , spirtli ic h im lik la rn i 
k o ‘p is te 'm o l qilish, o v q a t ra tsio n id a oqsil va v ita m in la r y e tis h m o v ­
chiligi (a y n iq s a , 5, 
B(
v ita m in i, folat kislota) h a m d a u la rn i q o n g a
s o ‘rilish in in g b u z ilishi; o ‘t y o i l a r i infeksiyasi, s u ru n k a li xolesistit, 
x o lan g it, o ‘t - t o s h kasalligiga tu rli xil to k sin li o m illa r , k im yoviy 
o m i ll a r (x lo r o f o r m , fo sfo r va x lo r o r g a n ik b irik m a la r, tib b iy o td a
is h la tila y o tg a n d o r ila r ) , y o g ‘ a l m a s h u v i n i n g b u z ilish i, jig a r n in g
y o g ‘ d istro fiy a si, m o d d a l a r a l m a s h i n u v i n i n g b u z ilish i, se m iris h
( 2 8 - r a s m ) .
Klinikasi.
K asallik a s ta - s e k in lik b ilan k e c h a d i, b e m o r l a r u z o q
v a q tg a c h a h e c h n a r s a d a n nolim a slik lari m u m k in , k e y in c h a lik b iro r