Ichki kasallikiar

6 .6 . Yurak poroklari
Yurak poroklari
— yurak va u n d a n boshlanadigan tom irlarning 
tuzilishidagi patologik o ‘zgarishlar. Bu nuqsonlar, yurak faoliyatning 
izdan chiqishiga sabab b o i a d i . T u g ‘m a va orttirilgan yurak poroklari 
farq qilinadi.
T u g ‘m a yurak poroklari bola o n a q o rn id a yotganida normal 
o ‘smasligi va y u rak -q o n to m ir sistemasining yetarli shakllanmasligi 
natijasida paydo b o i a d i . U larning asosiy turlari quyidagilar:
171

---

1. Batallo teshigining bitmasligi.
2. Oval teshigining bitmasligi.
3. Q o rin ch a lara ro t o ‘siq defekti.
4. O lpka arteriyasi teshigining torayishi.
Orttirilgan yurak poroklari ko lproq revm atizm , sepsis, zaxm , 
ateroskleroz, shikastlanish natijasida vujudga keladi.
1. Mitral klapan yetishmovchiligi.
2. C hap b o lm a c h a -q o rin c h a teshigining torayishi—mitral stenozi.
3. U c h tabaqa klapan yetishmovchiligi.
4. 0 ‘ng boN m acha — qorincha teshigining torayishi.
5. Aorta ya rim oysim on klapanlari yetishmovchiligi.
6. Aorta teshigining torayishi.
O rttirilgan yurak poroklari turli kasalliklarda yurak klapanlari 
yoki kameralari t o ‘siqlarining zararlanishi natijasida paydo b o i a d i . 
Yurak b o i m a c h a l a r i bilan qorinchalari h a m d a q o rin c h a la r bilan 
ulardan boshlanadigan to m irla r poyasi orasidan jo y olgan yurak 
klapanlari yurak faoliyatining m uayyan fazalarida yurak b o i a k l a r i
orasidagi tegishli teshiklarni yopib q o ‘yadi. Va shu tariqa q o n n in g
kerakli y o ‘nalishida oqishini t a ’minlaydi.
Yurak poroki ko ‘proq klapanli apparatga p u tu r yetishi — klapan 
shaklining o ‘zgarishi, tavaqalarning burishib qolishi bilan xarak- 
terlanadi. Bu klapan funksiyasining izdan chiqishiga olib keladi. 
Klapan yurak kam eralari orasidagi tegishli teshikni toMiq yopol- 
m aydi, natijada, yurak ishlaganida q o n qaysi b o ‘lakdan c h iqqan 
b o ‘lsa, o ‘sha b o ‘lakka qism an qaytib tushadi. Bu yurak muskuliga 
q o ‘shimcha yuk boMib, uning massasining k o lpayishiga va keyinchalik 
toliqib qolishiga olib keladi.
Klapan funksiyasi izdan chiqib, tavaqalarning o ‘sib, bir-biriga 
yaqinlashishi natijasida yurak kameralari orasidan tegishli teshiklar 
torayib q o lad i, bu q o n n i n g n o r m a l oqishiga t o ‘sqinlik qiladi, 
natijada, yurakning ishlashi qiyinlashib, muskullari toliqib qoladi. 
K o bp in ch a birorta klapanning yetishmovchiligi tegishli teshikning 
torayishi bilan birga sodir boMadi. Ba’zan bir necha klapan funksiyasi 
izdan chiqadi.