IBRATLI HAYOT Y O U
A joyib inson, bilim don, ayni paytda
o ‘ta k am tirin olim A bdujabbor K abirov 27
m artda 2014- yili 76 yoshlarida vafot etdi.
U lar 1938-yil 2-yanvar
kuni Toshkent
viloyati K eles tum anida oddiy o ‘zbek
oilasida tu g ‘ildilar. O talaridan 6 yoshda
yetim qolib, onalari q o i i d a m am lakat
uchun o g 'ir iqtisodiy qiyinchiliklar davrida
m aktabda o ‘qib, darslardan s o 'n g onalariga
jam o a x o ‘jaligi va uy yum ushlarida
yordam
berib
b alo g ‘atga
yetdilar.
D onilaning
tengdosh, sinfdoshlari ularni
a ’lo o ‘qiganlarini doim o eslab turishadi.
16 yoshlarida m aktabni muvafFaqiyatli
tugatib N izo m iy nom idagi Toshkent D avlat
Pedagogika institutiga o ‘qishga kirdilar. Yosh A bdujabborda institut
tarix-filologiya fakultetida O 'zb ek isto n tarixi, arxeologiya fanlaridan dars
bergan akadem ik olim Yahyo G 'ulom ov, ularning
shogirdlari boMajak
akadem ik A hat M uham m adjonovlaiTii m a ’ruza va am aliy m ashg‘ulot!ari
katta qiziqish u y g ‘otdi.
0 ‘qishni 1959-yili tugatgan A .K abirov biroz m aktabda ishlagach,
O'zbekistoin R espublikasi F anlar akadem iyasi A rxeologiya institutiga
aspiranturaga kirib, “0 ‘zbekistonda qoyatosh suratlarini tadqiq etilishi"’
m avzusida nom zodlik dissertatsiyasi m avzusi ustida ish olib bordi ham da
Sarm ishsoy, Zarautsoy, B ironsoydagi petrogliflarga
oid ajoyib chizm a,
yo zm a m a'lu m o tlar to ‘plab, ilm iy m aqolalar bilan to ‘plam larda, ilmiy
konferensiyalarda chiqa boshlaydi. U ning m aqolalari N ovosibirsk,
M oskvadagi m axsus arxeologik jurnallard a chop etiladi. Olim 1974-
yili tarix fanlari nom zodligi unvonini olish uchun dissertatsiyani
m uvaffaqiyatli him oya qilgach, 1978-yili uning “ S arm ishsoyning qoya
toshlaridagi suratlar” noinli m onografiyalari chop etilishi arxeologiyaning
ushbu sohasida m uhim voqea b o 'ld i desak m u b o lag 'a boMmaydi. M ening
bilishim cha yurtim izning boy qoyatosh suratlari haqida A .K abirovdan
keyin arzigulik biror bir m onografik asar chop etilm adi.
360
0 ‘sha yili olim hayotida yana bir m uhim o ‘zgarish ro ‘y berdi. U
o ‘zining arxeolgiya institutidagi 19 yillik faoliyatidan so 'n g
Iosh ken tga
qaytib ToshD U (hozirgi 0 ‘zM U ) tarix fakultetida prof. I.M .Jabborov
rahbarligidagi “Q adim gi dunyo va o ‘rta asrlar tarix i” kafedrasiga
katta o 'qitu vchilikka ishga qabul qilindilar. U stozlari Ya. G 'ulom ov,
A. M uham m adjonovlardan chuqur bilim , m ohir pedagogiklik sirlarini
m ukam m al o ‘zlashtirgan A bdujabbor K abirov tez orada talabalarning
sevim li ustoziga aylandilar. “Q adim gi Sharq tarixi”, “Tarixni o ‘qitish
usullari”, “ Ibtidoiy jam iy at tarixi” kabi fanlardan m a ’ruzalar o 'tib ,
am aliy m ash g ‘ulotlarni bajarib bordilar.
A vvalari ilm iy m aqolalar,
m onografiyalar ularning qiziqish doiralarida b o ‘Isa endilikda talabalar
uchun A .Sagdullaev bilan “O 'rta O siyo arxeologiyasi” darsligi (1990-yil),
um um ta’lim m aktablari 6 -s in f o'qu v ch ilari uchun “Jahon tarixi” darsligi
(2001-yil) nashr etilib oradan 20-30 yil o 'tg a n b o 'ls a ham ular o 'z qadrini
y o 'q o tg a n i y o ‘q. Ushbu xotim ani y ozar ekanm an m en A .K abirovni
so 'n g g i 5-6 yil davom ida “Q adim gi Sharq tarixi” darsligi ustida qanday
ishlaganlari guvohi b o 'lg an im n i alohida eslaym an. D arslik 2012-yil
topshirilishi kerak edi. Lekiu A bdujabbor K abirov A .M uham m adjonovga
, M .lshoqovga taqrizga berib ularning fikrlarini bilish uchun 2014-yilning
boshlarigacha qayta-qayta ishlab to'ldirdilar. A fsuski
bu zam onaviy ju d a
zarur darslik olim ning hayotliklari paytida nashrdan chiqm adi, lekin
biz uning do'stlari. shogirdlari
darslikni bakalavr tarixchilar q o 'lig a
yetib borishi uchun barcha to ‘siqlarni y o ‘qotish um ididam iz. E tnologiya
kafedrasida 1999-yildan m agistrlarni
tayyolashda dotsent A .K abirov
qator m axsus fanlar “Toponim ika” (“E tnotoponim ika”), “0 ‘zbek lam in g
m oddiy m adaniyati”, bakalavr tarixchi va arxeologlar uchun “0 ‘rta
O siyoning sug'orilishi tarixi”, “Jahon xalqlari etnologiyasi"
fanlaridan
dars o'tdilar. A .K abirov o 'q itg an , tarbiyalagan yuzlab m agistrlar, m inglab
tarixchilar ularni bilim don ustoz, ibratli inson sifatida eslavdilar. U lar
yaratgan darslik va m onografiyalar o ‘nlab yillar y osh avlodni tarbivasida
xizm at qilishiga ishonam iz. O lim ning orzulari k o ‘p edi. Biz ham korlikda
“N u ro tata rix i” kitobiniyozish ustida so 'n g g i 1-2 yil davom ida ishlayotgan
edik. N urotaga 2 m arta ilmiy safarga ham borib kelgan edilar.
A bdujabbor K abirov ajoyib olim, ju d a
m ehribon ustoz, o ‘ta kam tarin
halol-pok inson edilar. U larning xotiralari biz d o 'stlari va shogirdlari
qalbida abadiy qoladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
