Biologiya (2) — копия cdr

Konuslik
. Shaklda konusning ikki raqam nisbiy nisbati sifatida belgilanadi va GOST 
8593-81 ga muvofiq, burchagi konusning vertikaliga yo’naltirilgan “
◄
” belgisi bilan belgi-
lanadi (1.17-shakl).
Qiyalik
bir tekis chiziqning boshqasiga nisbatan moyilligini ko’rsatadigan qiymatdir. 
GOST 8593-81 gacha bo’lgan chiziqdagi burchak “˂” belgisi bilan ifodalanadi, uning burch
-
agi burchakka qaratilgan. qiyalik ikki raqamning nisbati sifatida berilgan (masalan: 1:5, 2:7, 
va hokazo). qiyalik ko’rsatiladigan ustunli chiziq chiziq ustida joylashgan o’q bilan tugashi 
kerak (1.18-shakl).
1.17-shakl 1.18-shakl
Qismlarga chizilganingizda, ko’pincha turli geometrik yasashlar bilan muomala qil-
ishingiz kerak bo’ladi. Bunga segmentlar, aylanalarni teng qismlarga ajratish, burchaklarni 
qurish, doira markazini belgilash va boshqalar kiradi.
Chiziqni teng bo’laklarga bo’lish 
Bir chiziqni ikkita teng qismga bo’lish masalasini ko’rib chiqing. Misol uchun biz AB 
kesma liniyasi berilgan (1.19-shakl, a). Ushbu kesmani ikkita teng qismga bo’lish uchun, 
GEOMETRIK YASASHLAR

---

Muhandislik va kompyuter grafikasi
kesimning uchidan (A va B nuqtalari) yoylarni tortamiz, ularning radiusi ushbu kesmaning 
yarmidan biroz ko’proq qismini oladi. Bu yoylar M va N nuqtalarida kesishadi (1.19-shakl, 
b). Ularni birlashtiramiz. Olingan yo’nalish MN kesmasi markazida joylashgan C nuqtasida 
joylashgan AB liniyasini kesib o’tadi; kesmani ikkita teng qismga bo’linadi (1.19-shakl, v).
1.19-shakl
To’g’ri chiziqni bir nechta teng bo’laklarga bo’lish masalasini ko’rib chiqamiz. Keling, 
kesmani yettita teng qismga bo’lish kerak deb tasavvur qilaylik (1.20-shakl). Buning uchun, 
chiziqning har qanday burchagidan, masalan, B nuqtadan boshlab, keyingi yordam liniyas-
ini chizamiz. Ushbu chiziq o’zboshimchalik bilan har qanday burchak ostida chiziladi. 
B nuqtadan bu tekis chiziqda o’lchagan asbob yordamida 7 ta teng, uzunlikdagi kes-
malarni tuzamiz va ushbu kesmaning uchlarini 1, 2, 3 ... 7 raqamlar bilan belgilaymiz. 
7-nuqtani A nuqtasi bilan bog’laymiz va boshqa nuqtalardan ushbu qatorga parallel chi-
zamiz . AB yo’nalishida olingan ballar uni yettita teng qismga ajratadi.
1.20-shakl