‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I o L iy V a ‘ r t a m a X s u s t a 'l im V a z ir L ig I

lsO-rasm. vertikal vitochkalar
vitochka chuqurligiga bog hq bo ladi.
Masalan, 
vitochka 
chuqurligi 
3 
sm
bo’lsa, bu 10 ta halqaga, bel chizig’igacha b o ’lgan vitochka uzunligi esa 
12 sm - 50 qatorga to ’g ’ri keladi deylik. Agar bir qatorda 2 ta halqa 
qisqartirayotgan b o ’lsa 10:2=5 demak, 50 qatorda 5 marta y a ’ni har 10 
qatorda qisqartirish bajarish kerak b o ’ladi. (50 : 5 = 10)
Misol uchun. bel chizig’idan vitochkaning yuqori uchigacha 12 sm 
bo’lsa, halqa k o ’paytirish jarayoni ham har 10 qatorlarda bajarilishi 
lozim b o ’ladi. Agar vitochkalar uzunligi boshqa o ’lchamda b o ’lsa, unda 
qisqartirish va ko'paytirish jaravonlarining har necha qatorda bajarishini 
yuqoridagi kabi hisoblab topiladi.
Yon chizig’i b o ’ylab vertikal vitochka. 
Bel vitochkasi kiyimning 
yon 
chizig’i 
bo'ylab 
yuqoridagi 
tartibda 
qisqartiriladigan 
va 
ko'paytiriladigan halqalar soni hisoblab chiqiladi. Qisqartirish oxirgi 2 
ta halqadan 1 ta t o ’qish y o ’li bilan k o ’paytirish esa xavoyi halqa 
q o ’shish yoki 1 tadan 2 ta t o ’qish y o ’li bilan bajariladi.
95

---

G o r i z o n ta l
vitochkalar 
(131- 
rasm). Gorizontal vitochka chuqurligi 
old 
va 
orqa 
b o ’laklar 
uzunliklari 
orasidagi uzunlik (beldan o ’mizgacha) 
farqi 
bilan 
belgilanadi. 
Gorizontal 
vitochkalar 
qisqartirilgan 
qatorlar 
to ’qish y o ’li bilan bajariladi. Vitochka /Дг •<"•>* 
chuqurligi 
(3-4 
sm) 
uncha 
katta 
•ы
b o ’Imagan 
hollarda 
quyidagicha 
bajariladi.
Masalan, vitochka uzunligi 10 sm 
b o ’lganda, bu uzunlik 24 ta halqaga 
t o ’g ’ri keladi. Vitochka chuqurligi 3 sm 
esa. 12 qatorlarga t o ’g ’ri keladi. B unda
12 qatorda 
qator oralatib 6 marta 
qisqartirilgan qatorlar to ’qiladi. (24 : 6 
=4). 
Demak, 
vitochkani 
to ’qish 
jarayonida 
har 
qisqartirilgan 
qator 
oxiridagi 
4 
tadan 
halqa to'qilmay 
qoldiriladi va keyingi 
teskari qatorga 
o'girilib, ishning ters tomoni to ’qib 
ketiladi. Shunday qilib, 6 marta 4 tadan 
halqani to’qilmay qaytarib, qisqartirilgan qatorlarni to ’qigach, birdan 
hamma halqalami t o ’qib, old b o ’lak to ’qilishi davom ettiriladi.
Agar vitochka chuqurligi katta 5-8 sm b o ’lsa unda vitochka to'qish 
quyidagicha bajariladi. Masalan, vitochka chuqurligi 6 sm b o ’lsa, 24 
qatorga to ’g ’ri keladi. Qator oralatib qisqartirilgan qatorlar to ’qish 12 
marta bajariladi. (24 : 2 = 12). Bu holda qisqartirilgan qatorlar t o ’qishni
2 bosqichda amalga oshiriladi. 4 tadan halqalar to ’qilmay qisqartirilgan 
qatorlarda 6 marta bajariladi (yuqoridagi 1 usuldagi kabi), s o ’ngra 6 
marta 4 tadan uzaytirilgan qatorlar to'qib. boshlang'ich holatdagi 
halqalar soniga ega bolinadi va old b o ’lakni to ’qishida davom ettiriladi.
131-rasm. Gorizontal
vitochkalar
96

---