Sudlar tomonidan kredit shartnomalaridan kelib chiqadigan nizolarni ko‘rishda majburiyatlar bajarilishini ta’minlash
to‘g‘risidagi fuqarolik qonun hujjatlarining bir xilda qo‘llanilishini ta’minlash maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi
Plenumi va Oliy xo‘jalik sudi Plenumi “Sudlar to‘g‘risida”gi O‘zbekiston
Respublikasi Qonunining
17
va
47-
moddalariga
asosan, qaror qiladi:
6. Kredit mablag‘larini undirish to‘g‘risidagi talablardan kelib chiqadigan nizolarni ko‘rishda
sudlar shuni nazarda tutishlari lozimki, garov, kafillik shartnomalari hamda kafolat, o‘z-o‘zidan haqiqiy
bo‘lmagan bitimlardan tashqari, ularni haqiqiy emas deb topish to‘g‘risida tegishli da’volar mavjud bo‘lgan
taqdirdagina haqiqiy emas deb topilishi mumkin.
Majburiyatning bajarilishini ta’minlash to‘g‘risidagi kelishuvning haqiqiy emasligi asosiy
majburiyatning haqiqiy emasligiga olib kelmaydi.
Asosiy majburiyatning haqiqiy emasligi uning bajarilishini ta’minlaydigan majburiyatning haqiqiy
emasligiga olib keladi.
7. FKning 114-moddasi
ikkinchi qismiga
ko‘ra qarz (kredit) shartnomasining haqiqiy emasligi
oqibatlarini qo‘llashda sudlar qarz mablag‘laridan foydalangan taraf kreditordan olgan mablag‘larini
qaytarishi, shuningdek ulardan foydalangan hamma davri uchun FKning
327-moddasiga
muvofiq foizlar
to‘lashi lozim ekanligini hisobga olishlari kerak.
8. Kredit summalari va foizlarni qaytarish to‘g‘risidagi da’vo qanoatlantirilganda
bir vaqtning
o‘zida kredit shartnomasida nazarda tutilgan va O‘zbekiston Respublikasining amaldagi qonun hujjatlariga
zid bo‘lmagan neustoyka ham undirilishi mumkin, agar uni undirish talab qilingan bo‘lsa.
19-modda. Garovga oluvchining huquqlari
Agar shartnomada yoki qonunda boshqacha tartib nazarda tutilmagan bo‘lsa, garovga oluvchi
quyidagilarga haqli:
uchinchi shaxslarni garov narsasiga bo‘lgan o‘z huquqlari to‘g‘risida
garov reyestriga tegishli
yozuvni kiritish orqali xabardor qilish;
(19-moddaning birinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2019-yil 22-oktabrdagi O‘RQ-572-
sonli
Qonuniga
asosan ikkinchi xatboshi bilan to‘ldirilgan — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 23.10.2019-
y., 03/19/572/3943-son)
garov bilan ta’minlangan majburiyat bajarilmagan yoki lozim darajada bajarilmagan taqdirda,
qonunchilikda belgilangan tartibda va shartlarda undiruvni garov narsasiga qaratish;
(19-modda birinchi qismining uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-
683-sonli
Qonuni
tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
garov to‘g‘risidagi shartnoma bo‘yicha o‘z huquqlarini boshqa shaxsga o‘tkazish;
davlat boshqaruv organlari yoki mahalliy davlat hokimiyati organlarining garovga oluvchining
huquqlari buzilgan hujjatlarini haqiqiy emas deb e’tirof etish xususida sudda da’vo qo‘zg‘atish va hujjatlar
chiqarish natijasida yetkazilgan zarar qoplanishini tegishli organlardan talab qilish;
garovga qo‘yuvchining garov narsasiga mulk huquqi ushbu Qonunga muvofiq tugatilgan taqdirda,
o‘z talabini garovga qo‘yuvchiga berilishi lozim bo‘lgan summadan imtiyozli qanoatlantirish;
qarzdor garov bilan ta’minlangan majburiyatning bir qismini bajargan taqdirda, garovdagi barcha
mol-mulk uchun
huquqini saqlab qolish;
Oldingi
tahrirga qarang.
(19-modda birinchi qismining to‘qqizinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi
O‘RQ-683-sonli
Qonuni
tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
garovga qo‘yuvchi ushbu Qonunning
15-moddasida
nazarda tutilgan majburiyatlarni
bajarmaganligi oqibatida yetkazilgan zarar qoplanishini talab qilish.
Zakalat qo‘yilganda, garovga oluvchi ushbu moddaning
birinchi qismida
ko‘rsatilgan huquqlardan
tashqari quyidagilarga haqli:
o‘ziga berilgan garov narsasidan shartnomada nazarda tutilgan hollardagina, garovga qo‘yuvchiga
foydalanishga doir muntazam hisobot taqdim
etgan holda foydalanish;
ashyoni majburiyat to‘liq bajarilgunga qadar ushlab turish;
garovdagi mol-mulkni o‘zganing noqonuniy egaligidan, shu jumladan garovga qo‘yuvchining
egaligidan talab qilib olish.
garovga qo‘yilgan mol-mulkka nisbatan qilinayotgan, uning yo‘qotilishi yoki shikastlanishi xavfini
tug‘dirayotgan tajovuzlar to‘xtatilishini, ular kim tomonidan sodir etilayotganidan qat’i nazar, talab qilish;
(19-moddaning to‘rtinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2015-yil 20-avgustdagi O‘RQ-391-
sonli
Qonuni
tahririda — O‘R QHT, 2015-y., 33-son, 439-modda)
Mulkiy huquqlar garovida ushbu moddaning
birinchi qismida
ko‘rsatilgan huquqlardan tashqari
garovga oluvchi quyidagilarga haqli:
garov bilan ta’minlangan majburiyatni bajarish muddati boshlanishidan qat’i nazar, agar garovga
qo‘yuvchi ushbu Qonunda nazarda tutilgan majburiyatlarni buzgan bo‘lsa, garovdagi huquqning o‘ziga
o‘tkazilishini sud tartibida talab qilish;
garovga qo‘yilgan huquq to‘g‘risidagi masala ko‘rib chiqiladigan sud ishiga uchinchi shaxs sifatida
qo‘shilish;
ushbu Qonunda nazarda tutilgan majburiyatlarni garovga qo‘yuvchi
buzgan taqdirda, garovga
qo‘yilgan huquqni uchinchi shaxslar buzishidan himoya qilish uchun mustaqil choralar ko‘rish;
garovga qo‘yuvchi navbatdagi garov to‘g‘risidagi qoidalarni buzgan va u ushbu Qonunda nazarda
tutilgan majburiyatlarni bajarmagan hollarda, garov bilan ta’minlangan majburiyat muddatidan oldin
bajarilishini talab qilish, agar uning talabi
qondirilmasa, undiruvni garov narsasiga qaratish.
Garov narsasi tomonlardan qaysi birida (garovga oluvchida yoki garovga qo‘yuvchida)turgan
bo‘lishidan qat’i nazar, garovga oluvchi ushbu Qonun, 26-moddasining
to‘rtinchi qismi
, 28-
moddasining
beshinchi qismi
va 29-moddasining
birinchi
va
ikkinchi qismlarida
nazarda
tutilgan
huquqlardan foydalanadi.
https://lex.uz/ru/docs/-59914
