R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

o lin g a n o lm a leksem asida ikkita («m eva», «daraxt») tush u n ch a
m a v ju d b o ‘lib, u har bir ifodalagan tushunchasi asosida liam
b o s h q a - b o s h q a , ham um um iy qurshovga e g a b o ‘lishi m um kin.
O lm a n i kesdik
sintaktik qurshovida 
[olma]
qaysi tushuncha,
d e n o t a t n i 
anglatayotganligi 
m uayyanlashm aydi. 
Biroq, 
olmani
e k d ik , o lm a n i yedik
sintagm atik qurshovida atalayotgan denotat
fa r q la n a y o tg a n lig i sezilib turadi (birinchi qurshovda «daraxt»,
ik k in c h is id a « h o ‘l m eva»), 
K o ‘rinadiki, 
leksem a birdan ortiq
t u s h u n c h a n i ifodalaganda har bir tushunchaga m o s sintagm atik
q u r s h o v m avju d ligi h a m a n g la sh ila d i.
Bular 
esa, sem em a lek sem a lison iy m ohiyatining aloliida
s in o n im ik v a sintagm atik qurshovga ega bo‘lgan turidir, degan
x u lo s a g a o l i b keladi.
D e m a k , leksem a birdan ortiq tushunchani ifodalaganda har bir
t u s h u n c h a u c h u n a loh id a-aloh id a sem em a t o ‘g ‘ri keladi.
S em a turlari. S em em a tarkibidagi sem a b ir xil em as. Sem a
m o h iy a t ig a k o ‘ra u ch xil b o ‘ladi:
1
) a t a s h sem asi (d en otativ sem a);
2) ifo d a semasi (konnotativ sem a);
3) v a z ifa sem asi (funksional sem a).
A tash 
sem asi 
borliq 
bilan , 
ifoda 
sem asi •so‘zlovch in in g
m u n o s a b a t i bilan, vazifa sem asi esa leksem aning liso n va nutqdagi
r o li b ilan b elg ila n a d i.
A tash sem asi lek sem an in g borliqdagi harakat-holatlik, narsa-