Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №14

1-topshiriq 
Time jurnali 15 yoshli ixtirochini “Yil bolasi” deb topdi 
Time jurnali o’z tarixida birinchi marta “Yil bolasi”ni tanlab oldi. Bu yo’nalish 
ekofaol Greta Tunberg sharofati bilan yuzaga kelgan: u 2019-yilda jurnal tomonidan 
“Yil odami” deya e’tirof etilgan birinchi o’smirga aylangan edi. Time uning 
tengdoshlari va undan kichik bo’lganlar uchun ataylab yangi yo’nalishni joriy etishga 
qaror qildi. 

---

425 
Denverlik Gitanjali Rao bir necha sohalarda, shu jumladan ichimlik suvini topishda 
yordam beruvchi qurilma, kiber-bezorilikni sun’iy ong yordamida aniqlovchi mobil 
ilova ixtiro qilib, jamoatchilik nazariga tushgandi. 
Gitanjalining aytishicha, u boshqalarni dunyo miqyosidagi muammolarga yechim topa 
olishga ilhomlantirishni istaydi. Gitanjali 5000 nafar amerikalik bolalar orasidan 5 
finalchi tanlab olingan tanlov g’olibi bo’ldi. 
U va qolgan to’rt finalchiga juma kuni TV orqali mukofotlar topshiriladi. Aktrisa va 
gumanist Anjelina Joli bilan suhbatda Rao shunday deydi: “Men siz ko’rgan olimlarga 
o’xshamayman, TVda men ko’rib o’rgangan olimlar odatda keksa oq tanli erkak 
bo’ladi. Maqsadlarim o’zgardi. Endi men nafaqat muammolarga yechim topish, balki 
odamlarni ham ilhomlantirishni istayman. Tajribamdan kelib chiqqan holda o’zingga 
o’xshagan odam yo’qligini ko’rish osonmas. Binobarin, men shuni qila oldimmi, siz 
ham qila olasiz, har kim qila oladi, demoqchiman”. 
Time jurnali 1927-yildan “Yilning faxrli insoni”ni aniqlashni yo’lga qo’ygan. 
Keyinchalik u “Yil odami”ga o’zgardi. Mana endi “Yil bolasi” nominatsiyasi ham joriy 
etildi. O’tgan yili Greta Tunberg 16 yoshida “Yil odami” bo’lgan eng yosh laureat 
bo’lgandi. 
1. Berilgan ma’lumotlarni matn asosida to’g’ri yoki noto’g’riga ajrating. 
a) Gitanjali Rao Hindistonda tug’ilib voyaga yetgan; 
b) Greta Tunberg 15 yoshida “Yil odami” bo’lgan edi; 
c) Greta Tunberg mobil ilovalar yaratish bo’yicha mashhurlikka erishgandi; 
2. Maqolaga o’zgacha sarlavha tanlang. 
3. Maqola mazmunini 3 ta jumla bilan ifodalab bering. 
4. Gitanjali Rao nomidan intervyu tayyorlang. 
5. Siz shu yoshgacha qanday yutuqlarga erishdingiz? 
2-topshiriq 
Shoir har kuni aqalli bitta she’r yozishi kerak, adib har kuni aqalli bitta sahifani 
to’ldirishi kerak, degan gaplar yuradi. Chindan ham tikuvchi har kuni aqalli bitta 
ko’ylak tikadi. Oshpaz har kuni aqalli bir qozon osh damlaydi. Novvoy har kuni aqalli 

---

426 
bir tandir non yopadi… shunday ekan, shoir nega har kuni aqalli bitta she’r yozmasligi 
kerak? Shunaqa-ku… 
1. Berilgan matnni mantiqiy davom ettiring. 
2. Matn qaysi uslubda? 
3. Matn qanday vositalar yordamida bog’lanmoqda?
Matnlar asosida berilgan savol va topshiriqlar yordamida o’quvchilarning matnni 
o’qib tushunish darajalari tekshiriladi. To’g’ri-noto’g’ri ma’lumotlarni ajratish orqali 
esda saqlash qobiliyatlari sinalsa, matnga sarlavha tanlash, intervyu tayyorlash kabi 
topshiriqlar o’quvchilarni ijodkorlikka, izlanuvchanlikka undaydi. Shuningdek, savol-
topshiriqlarda matnni kengaytirish va qisqartirishga oid ko’nikmalarni shakllantirishga 
ham e’tibor qaratilgan. 
Bunday ko’rinishdagi topshiriqlardan aynan bir mavzu doirasida emas, butun o’quv 
yili davomida, darsning kirish yoki mustahkamlash qismlarida foydalanish mumkin. 
Asosiysi, mashq va topshiriqlar bilan ishlashda asosiy maqsadlardan chalg’imaslik, 
o’quvchining nutqiy savodxonligini e’tibordan qochirmaslik lozim.