Organik moddalarning ishlatilishi

( C
10
H
22
 – C
15
H
32
)
vazelin 
(C
12
H
26
 – 
C
25
H
52
)
va parafin
(C
19
H
40
 – C
36
H
74
) 
lar tibbiyotda ishlatiladi. 
Alkanlarni gomologik qatorining o’rta a’zolari 
( C
7
-C
17
)
erituvchilar va motor yonilg’ilari 
sifatida ishlatiladi. 
Metan juda katta amaliy ahamyatga ega. U tabiiy gaz va yoqilg’i sifatida ishlatiladi. Uni 
yoqilg’i sifatida ishlatilishiga sabab, u yonganda juda ko’p issiqlik ajratib chiqarganligidir. ( 
36000 kj/m
3
) 
CH
4
– ko`pchilik organik moddalar uchun xomashyo sifatida foydalanadi. Masalan: sirka 
kislota olishda, sintetik kauchik olishda, qora kuya hosil bo`lishida, sintez gaz hosil bo`lishida, 
metanol olishda, asetilen, formaldegid, sintetik benzin, etil spirit, mochevina va boshqa moddalar 
olinadi. Metandan metallarni qirqish va payvandlashda ham foydalaniladi. 
Metan
dan maxsus qurilmada havoni kamroq berib, 1500
0
C gacha qizdirilganda vodorod 
va uglerod ( bu aralashma qorakuya holida bo’ladi ) olinadi. Hosil qilingan bu qorakuya esa 
avtopokrishka ishlab chiqarishda qimmatbaho homashyodir. 
Qorakuya 
– C va H dan iborat. CH
4
1000
0
C da qizdirish natijasida hosil bo`ladi.
CH
4

 

C
0
1000
C + 2H
2
CH
4
+ H
2
O 

CO + H
2
CH
4
+ CO
2

CO + H
2 

---

11