Organik moddalarning ishlatilishi

 
ALKANLARNING GALOGENLI XOSILALARI 
 
Metanni xlorli xosilalari katta amaliy ahamyatga ega. Masalan, 
xlormetan
CH
3
Cl
– gaz 
bo’lib, oson suyuqlanadi va bug’latilganda juda ko’p miqdorda issiqlik yutadi. Shunga ko’ra, u 
sovutgich inshoatlarida ishlatiladi. Bundan tashqari metilxlorid bo’yoq sanoatida, meditsinada 
og’riq qoldiruvchi modda sifatida ishlatiladi. Kimyo laboratoriyalarida boshqa birikmalarga metil 
radikalini kiritishda ya’ni alkillashda ishlatiladi.
Xloroform 
CHCl
3 
ozroq hidlanganda xushsizlantiradi. Ko’p vaqtlardan beri tibbiyotda 
narkoz uchun ishlatilar edi. Ko’proq hidlansa o’ldiradi.Shuning uchun undan hozirgi kunda 
foydalanilmaydi. 
Etil xlorid 
C
2
H
5
Cl
operatsiya qilinadigan joyni etini o’ldirish uchun ishlatiladi. Etilxlorid 
ko’proq tetraetil qo’rg’oshin 
(C
2
H
5
)
4
Pb
olishda ishlatiladi. Tetra etil qo’rg’oshin – benzinni 
izooktan soni va detonatsiyaga chidamliligini ortirishda foydalaniladi. Bu modda zaharli 
bo’lganligi uchun xozirgi kunda benzinni detonatsiyaga chidamliligini ortirishda 
( 
C
2
H
5
Mn(CO)
5
) 
dan
 
foydalaniladi. 
Dixloretan 
C
2
H
4
Cl
2 
bu modda suyuqlik bo’lib organik erituvchilar bilan judayam yaxshi 
aralasha oladi.Ammo bu modda zaharli bo’lganligi uchun undan foydalanishni qiyinlashtiradi.
Dixloretandan sanoatda ko’proq polimer moddalar olishda va vinilxlorid, etilen diamin kabi 
muhim moddalarni olishda ishlatiladi. 
Dixlormetan trixlormetan (xloroform)