Н. Қ. ЙЎлдошев, Г. Э. Захидов

Ижтимоий–психологик бошқарув усуллари 
– ходимларнинг 
саломатлиги ва жамоадаги яхши маънавий - руҳий ҳолатни сақлаш, қонунлар 
ва меъѐрий ҳужжатлар талабларига риоя қилиш шароитида қўйилган 
мақсадга эришиш бўйича жамоа (ходим)даги ижтимоий–психологик 
жараѐнларни бошқаришга қаратилган усулдир. 
Социограмма
– социометрия маълумотларини график тасвирлаш усули. 
Бошқарув учун гуруҳнинг социограммасини билиш мажбурийдир, чунки 
раҳбар гуруҳли вазифаларни ҳал қилиши учун биринчи учта гуруҳларнинг 
обрўсидан фойдаланиши ва кейинги гуруҳларга бу ходимларнинг психологик 
мавқеини ошириш ва унинг ривожланганлик даражасини ошириш мақсадида 
таъсир кўрсатиши керак. 
Ташкилий маданият
– ташкилотнинг ичида ва унинг чегарасидан 
ташқаридаги муносабатлар асосидаги ташкилотнинг каттароқ қисми 
томонидан қўлланиладиган фалсафа, қадриятли мўлжаллар, хулқнинг 
меъѐрлари, қоидалар ва муҳитдир. 
Ташкилот
– кишиларнинг маълум мақсадлари: бошқарув вазифаларига 
эришишни кўзда тутувчи тизимлаштирилган онгли бирлашмаси. 
Ташкилот(корхона)ни бошқаришнинг ташкилий тузилмаси
–
ташкилотнинг мақсадларига эришиш учун фойдаланиладиган хизмат 
соҳалари ва бошқарув даражаларининг мантиқий нисбати. 
Ташкилотнинг миссияси 
– ташкилотни мавжуд бўлишининг 
маъносини очиб берувчи шакллантирилган тасдиқ, унда ушбу ташкилотнинг 
бошқалардан фарқи намоѐн бўлади. 
Ташкилотчилик қобилияти
– одамга ташкилий фаолият усулларини 
эгаллаш ва уларни муваффақиятли амалга ошишига имкон берувчи шахснинг 
шахсий – психологик хусусиятлари. 

---

393 
Харизма
– якка шахснинг хусусиятларига асосланган, унга пайғамбар, 
доҳий ѐки ислоҳотчи вазифасини амалга оширишга имкон берувчи, унинг 
олдида таъзим қилиш ва унинг имкониятларига сўзсиз ишонишни келтириб 
чиқарувчи мутлақ истеъдод ва алоҳида сифатлар берилганлиги. Харизма – 
ҳукмронликни ташкил этишнинг алоҳида тури. 
Ходимлар
– ишлаб чиқариш ѐки бошқарув операцияларини бажарувчи 
ва меҳнат воситаларидан фойдаланиш билан меҳнат предметини қайта 
ишлаш билан банд бўлган барча ходимлар.