Kirisiw
İnsaniyat hámme waqıt qarsılıqlar
ǵ
a ushırap, qáweter tásirinde
jasap
kelgen. Ol óz tariyxında jáhán urısların, yadro qurallarınıń qáwpi, túrli tábiyiy
hám texnogen apatshılıqlardı bastan keshirgen. Bul awhal búgingi kúnde de
dawam etip, óziniń tásiri hám kúshi boyınsha olardan kem bolma
ǵ
an qáwip-
qáteri payda boldı. Tiykar
ǵ
ı qáwip sonda, joqarı rawajlan
ǵ
an mámleketler endi
ǵ
ana ilgerilew jolına túsken mámleketlerdegi milletler hám elatlardı qarap qılıw,
olardıń materiallıq baylıqların qol
ǵ
a kirgiziwde qır
ǵ
ın qurallar kúshi
menen
emes, bálki ózlerinde bar bol
ǵ
an ilim hám texnika, texnologiya jetiskenliklerin
hámmege taratıp, investitsiya kirgiziw, ekonomikalıq integratsiyanı jedellestiriw
sıyaqlı faktorlar járdeminde xalıqlardıń qálbi menen ruwxıyatın iyelew, aqır-
aqıbetinde olardıń ústinen húkimdarlıqtı tolı
ǵ
ı menen ornatıw ushın imkaniyattı
keńeytiwge bar kúshin sarıplamaqta. Bunda hár bir eki tárep te máplenip atır
ǵ
an
bolsa da, is júzinde
tiykar
ǵ
ı mápti úlken intellektual múmkinshiliklerge iye
mámleketler kórmekte. Al, basqaları sol rawajlan
ǵ
an mámleketlerge ózleri ańlap
jetpegen halda baylanıp qalıp atır. Globallasıw tiykarında gegemoniya ideyası
payda bolıp, túrli mazmunda, mısalı
ekonomika, sotsiallıq, siyasiy, mádeniy
hám t.b tarawlarda ózin kórsetip, sonıń nátiyjesinde rawajlanıw jolınan
baratır
ǵ
an mámleketlerdiń milliy mádeniyatı hám materiallıq imkaniyatları
gegemoniya qurbanı bolmaqta.
Millet-insanlar qanı hám janı menen jaratıl
ǵ
an joqarı qádiriyatlardıń biri.
Onıń mánisiniń óliwi bolsa sózsiz túrde pútin insaniyattıń fizikalıq óliwine alıp
keledi. Sonlıqtan da milletti saqlaw ushın onıń tiykar
ǵ
ı kúshi - «Men»in
támiynleytu
ǵ
ın mánawiyatın saqlaw globallasıwdıń háwij alıwına qarsı
faktor
bolıp esaplanadı. Birinshi Prezidentimiz İ. A.Karimovatıń atap ótkenindey
«Mánawiyatqa qarsı qaratıl
ǵ
an hár qanday hújim óz-ózinen mámleket
qáwipsizligine, onıń milliy máplerine, salamat áwlad keleshegin támiynlew
jolında
ǵ
ı qáwip-qáterlerdiń birine aylanıwı hám aqır-aqıbetinde jámiyetti
2
kriziske alıp keliwi múmkin»
1
. Demek, búgingi kúnde milliy mánawiy
qáwipsizlikti támiyinlew ámeliy áhmiyetke iye bol
ǵ
an máselelerdiń biri bolıp
esaplanadı.
Sonlıqtan onıń «Ruwxıylıq hám a
ǵ
artıwshılıq» jámiyetlik orayın
shólkemlestiriw tuwralı 1994-jılı 23-aprelinde, bul Oraydıń jumısların
jetilistiriw tuwralı 1996-jıl 9-sentyabrinde shı
ǵ
arıl
ǵ
an pármanların basshılıqqa
alıp, Ózbekistannıń barlıq orta arnawlı hám joqarı oqıw orınlarında 1997-jıldan
baslap «Ruwxıylıq hám a
ǵ
artıwshılıq» tiykarları páni oqıtıla basladı. Ol 1999-
jıldıń birinshi sentyabrinen baslap «Ruwxıylıq tiykarları» dep ataldı.
Bul kurs
ǵ
árezsizlik jıllarında erisken milliy ruwxıylı
ǵ
ımızdı tiklew, onı
zaman talaplarına say rawajlandırıw ba
ǵ
darlarında iske asırıp atır
ǵ
an úlken
islerdi hám
bul tarawda alda tur
ǵ
an joqarı maqset hám wazıypalardı ózinde
sáwlelendiredi. Búgingi tikkeley qatal globallasıw dáwirinde ruwxıylıq
tarawında kórinip atır
ǵ
an quramalı mashqalalardı sheshiw sheńberinde
xalqımızdıń ruwxıylı
ǵ
ın asırıw, jaqsılaw, jas áwladtıń qálbi hám sanasın túrli
zıyanlı ideya hám ideologiyalardıń tásirinen saqlaw hám qor
ǵ
aw máseleleri bul
kursta óziniń ornın tabadı.
«Ruwxıyat tiykarları» kursı tábiyattıń eń joqarı inamı, qádirli ónimi
esaplan
ǵ
an insannıń ruwxıy, ádeplilik kamalatı, onıń shaxs sıpatında
qáliplesiwi, ruwxıy jetik insan bolıp jetiliwin úyretiwshi hám o
ǵ
an jollawshı
kurslardıń birinen esaplanadı. Demek, talabalar xalqımızdıń bay ruwxıy
miyrasın úyrenip, onı ulıwma insanıy ruwxıy baylıqları menen úylesilgen halda
túsinip, ózlerinde unamlı ruwxıy-tálimiy kónlikpelerin qáliplestiredi.
Usı áhmiyetli wazıypalardan kelip shı
ǵ
a otırıp, «Ruwxıyat tiykarları» atlı
oqıw qollanbasınıń wazıypası:
1
Karimov İ.A. Joqarı mánawiyat-jeńilmes kúsh. – Tashkent: «Mánawiyat»,2008. 12-b.
3
- ruwxıyat hám onı qáliplestiriwdiń tiykar
ǵ
ı ólshemlerin, ruwxıy hám
materiallıq turmıstıń uygınlı
ǵ
ın milliy ideya tiykarında úyreniw;
- shaxs hám jámiyettiń ruwxıy jaqsılanıwın onıń kámal
ǵ
a keliw jolların,
millettiń ruwxıy múmkinshiliginiń áhmiyetin hám babalarımızdan
miyras
bolgan biyqıyas ózligimizdi tereń ózlestiriw;
- házirgi globallasıw ba
ǵ
darında ruwxıy qáwiplerdi ańlap, pikirge qarsı
pikir menen gúres alıp barıp insan qálbine jol tabıw
ǵ
a da
ǵ
dılasıw;
- bolajaq kadrlardı joqarı mánawiy kámalat ruwxında tárbiyalawda jaslardıń
erkin pikirliligin maqullaytu
ǵ
ın İ.A.Karimovtıń shı
ǵ
armaların
qunt penen
ózlestiriwlerden ibarat.
Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoevtıń is baslawınan baslap ruwxıyattıń ólshew
tası bol
ǵ
an ádillikti hár tárepleme qollap-quwatlap hám xalıq penen pikirlesiw
kontseptsiyasınıń áhmiyetin tereń úyreniwge ba
ǵ
darlaydı.
Bul
qollanbada ba
ǵ
darlamada kórsetilgen jeti tema
ǵ
a da keńnen tolıq
toqtaw
ǵ
a háreket ettik. Sonıń menen qatar geypara máselelerge juwaplardı
talabalardıń basqa dárekler arqalı izlep tabıwın, bul temalar
ǵ
a baylanıslı keńirek
pikir júrgiziw ushın oqıtıwshılardıń óz ústinde islew wazıypasın da názerde
tuttıq.
