Ҳарбий таржимон Тақризчилар : А. Т. Ирисқулов, филология фанлари номзоди, профессор, Ўз джту о. М. Мўминов

Ўз ДЖТУ
,
филология фанлари номзоди,
профессор 


А. Т. Ирисқулов
Ўз ДЖТУ, филология фанлари номзоди,
профессор


О. М. Мўминов

---

62
Ушбу рисола таржимонлик касбига оид ҳозирги замон талабларига жавоб 
берадиган даражада яратилган ўқув қўлланма ҳисобланади. Маълумки, 
таржимонлик касби 
–
дунёда кенг тарқалган ижодий касблардан биридир. Агар 
таржима санъати бўлмаганида миллий маданиятлар ва инсониятнинг буюк 
даҳолари яратган ўлмас фан ва санъат обидалари бир
-
бирлари билан абадий 
учрашмайдиган қоялар, тоғлар ва инсон оёғи етмайдиган оролларга ўхшаб 
яккаланиб қолган бўлар эди. Ажаб эмаски, Абу Али Ибн Сино фақат “бухоролик”, 
Абу Райҳон Беруний ва Ал Хоразмий 
–
фақат “хоразмлик”, Мирзо Улуғбек эса фақат 
“самарқандлик” олим бўлиб қолар ва дунё кенгликларига чиқа олмас эдилар.
Таржимасиз уларнинг илм ва ҳикматлари умумбашарий маъно касб этмаган, 
асрдан
-
асрга, элдан
-
элга, йилдан
-
йилга ўтиб, жаҳон халқларининг тарихи ва 
тақдирида
,
илм
-
фани, маданияти ва маърифатида улуғлик даражасига 
кўтарилмаган бўлар эдилар.
Рисолада таржима санъати ниҳоятда оғир санъат эканлиги тўғри очиб 
берилган. Шунинг билан бир қаторда таржимон таржима ҳақида зарурий 
маълумотларнинг ҳеч бўлмаса асосий тушунчаларидан хабардор бўлиши кераклиги 
тушунтирилган. Бунинг учун профессионал таржимонларда шаклланган кўникма ва 
усулларни ўзлаштириш ва таржима бюролари хизматларидан ҳам унумли 
фойдаланиш мақсадга мувофиқ эканлиги таъкидланган
.
Таржимонлик узоқ тарихга эга бўлса ҳам, у фан сифатида эндигина шакллана 
бошлади десак хато бўлмайди деб ўйлаймиз.
Ҳарбий таржимон Ш. Долимовнинг ушбу рисоласи бунга яна бир бор далилдир. 
Рисола шу соҳа учун амалий аҳамиятга эга бўлган энг зарур масалаларни маълум 
даражада ёритиб беришга хизмат қилади, унда таржимонлик касби, таржима 
қиёфаси, оғзаки ва ёзма таржималар, машинавий таржималар тўғрисида ҳам 
фойдали фикрлар юритилган
.
Муаллиф таржимонлик касбини танлаган йигит қизларга 
–
бир тилдан иккинчи 
тилга таржима қилиш учун қимматли маслаҳатлар берган. Бундан ташқари 
рисолада 21 та тавсия, 10 та савол ва уларга жавоблар ҳавола қилинган.
Булар эса ,ўз навбатида, қимматли амалий фикрлар, синовдан ўтган 
мулоҳазалардан иборатдир
.
Рисола содда ва равон илмий услубда ёзилган бўлиб, талабалар, курсантлар, 
кенг китобхонлар ва ёш таржимонлар учун фойдали қўлланма бўлади деган 
умиддамиз.
Ўйлаймиз
-
ки, мазкур рисола таржимонлик оламига қадам қўйган ёшларга зарур 
ва фойдали қўлланма бўлиб хизмат қилади.
Уни нашрга тавсия этиш мумкин.