Ўзбекистон республикаси автомобиль йўллари давлат қЎмитаси


I.4.3. Қиялик элементлари, қўйилма ва қўйилиш масштаби



Download 10,68 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/204
Sana24.06.2022
Hajmi10,68 Mb.
#701349
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   204
Bog'liq
МУҲАНДИСЛИК ГЕОДЕЗИЯСИ

I.4.3. Қиялик элементлари, қўйилма ва қўйилиш масштаби 
Кесим баландлиги, қўйилма ва нишаб (қиялик бурчаги) қиялик 
элементларини ифодалайди. Икки ѐндош горизонтал орасидаги вертикал 
масофа ѐки бир горизонталнинг иккинчи горизонтал орасидаги фарқи, 
нисбий баландлиги 
(h) кесим баландлиги
дейилади. 
А
ва 
Б
нуқталар орасидаги жойнинг қиялик чизиғининг харитадаги 
горизонтал проекциялари 
(d)
горизонтал қўйилма
дейилади (4.3-расм). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4.3-расм. Горизонтал чизиқ 
4.4-расм. Қўйилиш чизмаси: а – қиялик учун чизиқ нишаблиги; б – бурчак нишаблиги 
Энг тик қиялик чизиғи горизонталларга перпендикуляр бўлиб ўтади. 
А
нуқтадан ўтган горизонт билан жойидаги 
АБ
қиялик чизиғи орасидаги 
вертикал бурчак 
ν
қия чизиқнинг 
қиялик (i)
дейилади. Кесим баландлиги 
h

нишaб қўйилмаси 
d
, ҳамда қиялик бурчаги 
ν
орасида қуйидаги муносабат 
мавжуд (4.4-расм): 
i=tg*ν=
d
h
 
бу ерда, 

– қиялик; 
ν 
– қиялик бурчаги; 

– кесим баландлиги; 

– қўйилма 
(горизонтал масофа). 


18 
Амалиѐтда қиялик промиллда кўрсатилади. 
Промилл
нишабликнинг 
мингдан бир улуши деб тушунилади.
Релъеф кесимининг баландлиги харита масштабига ва рельефининг 
характерига боғлиқ бўлади: масштаб қанча майда ва жойидаги 
ѐнбағирларнинг қиялиги қанча тик бўлса, кесим баландликларини шунча 
катта бўлади ва аксинча. Қияликларнинг нишобини аниқлашни 
осонлаштириш учун 
қўйилма масштаб
деб аталадиган чизмадан 
фойдаланилади. Қўйилмалар масштабининг чизмаси тенгламадан 
d=h/1
кўринишидаги ифода ѐрдамида тузилади. 

Download 10,68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   204




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish