92
UMUMIY SAVOLLAR
1.
Paradigmatika nima?
2.
Sintagmatika nima?
3.
Paradigmatik munosabat nima?
4.
Sintagmatik munosabat nima?
5.
Iyerarxik munosabat qanday munosabat?
6.
Tipologiya nima?
7.
Lingvistik tipologiya nima?
8.
Universaliya nima?
9.
Metod nima?
10.
Metodning qanday ko‘rinishlari mavjud?
11.
Metodika nima?
12.
Metodologiya nima?
13.
Metodlar nechtaga bo‘linadi?
14.
Tasviriy metod qanday metod?
15.
Qiyosiy – tarixiy metod qanday metod?
16.
CHog‘ishtirish metodi qanday metod?
17.
Tarixiy - qiyosiy metod qanday metod?
18.
Tipologik metod qanday metod?
19.
Distributiv tahlil metodi qanday metod?
20.
Statistik tahlil metodi qanday metod?
21.
Bevosita tashkil etuvchilarga ajratib tahlil qilish metodi qanday metod?
22.
Transformatsion tahlil metodi qanday metod?
23.
Komponent tahlil metodi qanday metod?
24.
Valentlik tahlil metodi qanday metod?
25.
Eksperimental – fonetik tahlil metodi qanday metod?
26.
Avtomatik tahlil metodi qanday metod?
27.
Tilshunoslik tarixi, maktablari.
28.
Qadimgi hind tilshunosligi.
29.
Qadimgi YUnon tilshunosligining ikki davri.
30.
Analogiya.
31.
Anomaliya.
32.
Falsafiy davr vakillari.
33.
Grammatik davr vakillari
TARQATMA MATERIALLAR
93
«
«
Umumiy
Umumiy
tilshunoslik
tilshunoslik
»
»
fani
fani
maqsadi
maqsadi
:
:
•
•
«
«
Umumiy
Umumiy
tilshunoslik
tilshunoslik
»
»
fani
fani
,
,
dastavval
dastavval
,
,
talabalarni
talabalarni
nazariy
nazariy
jihatdan
jihatdan
tayyorlash
tayyorlash
uchun
uchun
,
,
ularni
ularni
shu
shu
yo`nalishda
yo`nalishda
puxta
puxta
,
,
«
«
hushyor
hushyor
»
»
qilish
qilish
uchun
uchun
zarur
zarur
.
.
Shuningdek
Shuningdek
,
,
ular
ular
til
til
hodisalari
hodisalari
tahlilidan
tahlilidan
ilmiy
ilmiy
xulosalar
xulosalar
,
,
g`oyalar
g`oyalar
chiqara
chiqara
oladi
oladi
,
,
hodisalar
hodisalar
mohiyatiga
mohiyatiga
alohida
alohida
e`tibor
e`tibor
beradi
beradi
,
,
nazariya
nazariya
bilan
bilan
amaliyotni
amaliyotni
dialektik
dialektik
munosabatda
munosabatda
oladi
oladi
.
.
Til
Til
va
va
nutq
nutq
birliklarini
birliklarini
chuqur
chuqur
o`rganish
o`rganish
jarayonida
jarayonida
dialektik
dialektik
falsafaning
falsafaning
shakl
shakl
va
va
mazmun
mazmun
,
,
umumiylik
umumiylik
va
va
xususiylik
xususiylik
,
,
mohiyat
mohiyat
va
va
hodisa
hodisa
,
,
sabab
sabab
va
va
oqibat
oqibat
,
,
imkoniyat
imkoniyat
va
va
voqelik
voqelik
kabi
kabi
kategoriyalari
kategoriyalari
nuqtayi
nuqtayi
nazaridan
nazaridan
,
,
shularga
shularga
asoslangan
asoslangan
holda
holda
fikr
fikr
yuritadi
yuritadi
,
,
kuzatishlar
kuzatishlar
olib
olib
boradi
boradi
.
.
“
“
Umumiy
Umumiy
tilshunoslik
tilshunoslik
”
”
fani
fani
metodologiyasi
metodologiyasi
:
:
•
•
«
«
Umumiy
Umumiy
tilshunoslik
tilshunoslik
»
»
fani
fani
talabalarning
talabalarning
umumlingvistik
umumlingvistik
tayyorgarligini
tayyorgarligini
,
,
bilim
bilim
darajasini
darajasini
kengaytiradi
kengaytiradi
va
va
chuqurlashtiradi
chuqurlashtiradi
,
,
yangi
yangi
nazariya
nazariya
va
va
faktik
faktik
materiallar
materiallar
bilan
bilan
tanishtiradi
tanishtiradi
,
,
mustaqil
mustaqil
,
,
ijodiy
ijodiy
fikr
fikr
-
-
mulohaza
mulohaza
yuritishga
yuritishga
,
,
izchillikka
izchillikka
o`rgatadi
o`rgatadi
,
,
nazariy
nazariy
saviyasini
saviyasini
yuksaltiradi
yuksaltiradi
,
,
ularni
ularni
ilmiy
ilmiy
tadqiqotning
tadqiqotning
,
,
lisoniy
lisoniy
tahlilning
tahlilning
metodologiyasi
metodologiyasi
va
va
metodikasi
metodikasi
bilan
bilan
qurollantiradi
qurollantiradi
.
.
94
«
«
Umumiy
Umumiy
tilshunoslik
tilshunoslik
»
»
fanining
fanining
dolzarb
dolzarb
massalalari
massalalari
:
:
•
•
Tilshunoslik
Tilshunoslik
tarixi
tarixi
.
.
•
•
Tilshunoslikning
Tilshunoslikning
nazariy
nazariy
masalalari
masalalari
.
.
•
•
Tilshunoslik
Tilshunoslik
metodlari
metodlari
.
.
•
•
Tilshunoslik alohida, mustaqil fan
Tilshunoslik alohida, mustaqil fan
sifatida XIX asrning birinchi
sifatida XIX asrning birinchi
choragida (1816
choragida (1816
-
-
yil) fanlar
yil) fanlar
olamiga kirib keldi. Shak
olamiga kirib keldi. Shak
-
-
shubhasiz, tilshunoslik ham
shubhasiz, tilshunoslik ham
boshqa qator fanlar kabi
boshqa qator fanlar kabi
tadqiqotlar, tajribalar, izlanishlar,
tadqiqotlar, tajribalar, izlanishlar,
g`oyalar, kuzatishlar natijasi,
g`oyalar, kuzatishlar natijasi,
«
«
mahsuli
mahsuli
»
»
sifatida o`zining
sifatida o`zining
alohida o`rganish obyektiga va
alohida o`rganish obyektiga va
tekshirish metodiga ega bo`ldi.
tekshirish metodiga ega bo`ldi.
95
Tilshunoslik
Tilshunoslik
rivoji
rivoji
:
:
•
•
Tilshunoslik
Tilshunoslik
fanining
fanining
qadimgi
qadimgi
eng
eng
muhim
muhim
manbalari
manbalari
,
,
ta`limotlari
ta`limotlari
,
,
oqimlari
oqimlari
, ilk
, ilk
bor
bor
,
,
qadimgi
qadimgi
Hindiston
Hindiston
,
,
qadimgi
qadimgi
Yunoniston
Yunoniston
va
va
qadimgi
qadimgi
Rim
Rim
mamlakatlarida
mamlakatlarida
maydonga
maydonga
keldi
keldi
.
.
•
•
O`rta
O`rta
va
va
yangi
yangi
asrlarda
asrlarda
esa
esa
til
til
haqidagi
haqidagi
fan
fan
Ovrupoda
Ovrupoda
,
,
Arabiston
Arabiston
va
va
O`rta
O`rta
Osiyoda
Osiyoda
taraqqiy
taraqqiy
qildi
qildi
.
.
Qadimgi
Qadimgi
Hind
Hind
tilshunosligi
tilshunosligi
.
.
•
•
Til
Til
masalalariga
masalalariga
bo`lgan
bo`lgan
qiziqish
qiziqish
,
,
tilga
tilga
oid
oid
hodisalar
hodisalar
bilan
bilan
jiddiy
jiddiy
va
va
puxta
puxta
shug`ullanish
shug`ullanish
ilk
ilk
bor
bor
Hindistonda
Hindistonda
-
-
hind
hind
olimlari
olimlari
,
,
filologlari
filologlari
tomonidan
tomonidan
boshlab
boshlab
berildi
berildi
.
.
15
15
asr
asr
ilgari
ilgari
yozilgan
yozilgan
qadimgi
qadimgi
hind
hind
adabiy
adabiy
tili
tili
yozuvida
yozuvida
-
-
sanskritda
sanskritda
yaratilgan
yaratilgan
qadimgi
qadimgi
hindlarning
hindlarning
diniy
diniy
madhiyalari
madhiyalari
-
-
Vedalar
Vedalar
tili
tili
davrlar
davrlar
o`tishi
o`tishi
bilan
bilan
mamlakat
mamlakat
aholisining
aholisining
so`zlashuv
so`zlashuv
tilidan
tilidan
(
(
prakritdan
prakritdan
)
)
farqlanib
farqlanib
qola
qola
boshladi
boshladi
.
.
Ya`ni
Ya`ni
qadimgi
qadimgi
yozma
yozma
yodgorliklar
yodgorliklar
tili
tili
(
(
yozma
yozma
nutq
nutq
)
)
bilan
bilan
so`zlashuv
so`zlashuv
tili
tili
(
(
jonli
jonli
nutq
nutq
)
)
orasida
orasida
ajralish
ajralish
,
,
nomoslik
nomoslik
,
,
«
«
ziddiyat
ziddiyat
»
»
yuzaga
yuzaga
keldi
keldi
.
.
Ushbu
Ushbu
ziddiyatni
ziddiyatni
,
,
farqlanishni
farqlanishni
yo`qotish
yo`qotish
uchun
uchun
hind
hind
olimlari
olimlari
qadimiy
qadimiy
yozma
yozma
yodgorliklar
yodgorliklar
tilini
tilini
o`rganishga
o`rganishga
,
,
tadqiq
tadqiq
qilishga
qilishga
,
,
ularni
ularni
ommaviylashtirishga
ommaviylashtirishga
jiddiy
jiddiy
kirishdilar
kirishdilar
.
.
96
•
•
Qadimgi
Qadimgi
hind
hind
tilshunoslari
tilshunoslari
grammatika
grammatika
-
-
morfologiya
morfologiya
sohasida
sohasida
ham
ham
ancha
ancha
ishlarni
ishlarni
amalga
amalga
oshirdilar
oshirdilar
.
.
Ular
Ular
Do'stlaringiz bilan baham: |