Qо‘lyozma huquqi udk 665. 63 Orzuev Shoxrux Nuriddinovich

 

---

66 
3.5. Quduqning ustini favvora armaturasi bilan jihozlash
Quduqlarni sinash boshlangunga qadar tizma boshchasidan tashqari 
quduqning ustiga po‘lat favvora armaturasi o‘rnatiladi. Favvora armaturasining 
tarkibiga flanetslar, po‘lat uchliklar (troynik) chorbarmoqlar (krestovinalar), 
g‘altaklar va berkitish (zulfinlar, jo‘mraklar) moslamlari kiradi. Favvora armaturasi 
ikki qismdan iborat: quvur boshchasi va favvora archasi. 
Quvur boshchasi o‘zining pastki flanetsi yordamida tizma boshchasining 
yuqori flanetsiga biriktiriladi. Quvur boshchasi nasos kompressor quvurlarini osib 
quyish bilan ishlatish tizmasini uning oralig‘ini germetiklash, qatlamdan oqimini 
chaqirganda va quduqlarni uchirishda (suldirishda) chorbarmoqning yon 
shahobchasi orqali suvni, neftni, yoki gazni quvurlar oralig‘idagi halqa fazosiga 
uzatish uchun xizmat qiladi. 
Favvora archasi (favvora archasining yuqori qismi) quvurning boshchasiga 
o‘rnatiladi. Favvora archasi quduqning ishini nazorat qilish va boshqarish, qatlam 
flyuidlarini harakatini olib chiqarib tashlash chizig‘iga yo‘naltirish, oqimni 
chaqirishda va quduqlarni uchirishda quduqqa suyuqlik yoki gazni uzatish uchun 
xizmat qiladi.
Quduqning ustiga favvora armaturasi o‘rnatilgunga qadar pasportdagi ishchi 
bosimdan 2 marta katta bo‘lgan bosim bilan gidravlik sinash o‘tkaziladi. Bunda 
yuqoridagi zulfindan tashqari boshqasi hammasi ochiq bo‘lishi kerak.
Favvora archasi o‘rnatilgandan keyin stvolning pastki qismidagi va yon 
zulfinlar yopiq holatda bo‘lganda shu armatura uchun qabul qilingan sinash 
bosimining kattalik qiymatida favvora (archasi) sinaladi.
Bufer manometridagi teshik orqali favvora archasiga suyuqlik bosim bilan 
haydaladi va 15 daqiqa davomida ushlab turiladi.
Favvora armaturasining quvur boshchasi ishlatish tizmasini sinash bosim 
qiymatidagi bosim bilan siqib sinaladi.
Quduqning ustiga favvora armaturasi o‘rnatilgandan so‘ng ishning 
boshlanishigacha hamma zulfinlarning bir tekis ishlashi; yog‘langanligi 

---

67 
(zulfinning va zulfin korpusining tugunlariga qaytadan nazorat so‘rkovlar amalga 
oshiriladi) 
 
tekshiriladi
; 
Quduqdan 
chiqadigan 
flyuidlarning 
oqimini 
zulfin 
korpuslariga 
yo‘naltirilganligini mosligi
; 
zulfin zatvorining ochilishi – yopilish ko‘rsatgichlarini 
to‘g‘ri joylashtirilganligi, hamma birikmalardagi flanetsli tortmalarning to‘g‘ri 
tortilganligi tekshiriladi.
Har bir zulfinning ishonchli ishlatish uchun to‘liq yopilgandan so‘ng 
maxoviklar ¼ aylanish ochish yo‘nalish bo‘yicha burab tekshiriladi.
Favvora armaturasi konstruktiv va mustahkamlik parametrlari bo‘yicha 
qo‘yidagilarga ajratiladi: 
1)
ishchi yoki sinab ko‘rish bosimi bo‘yicha (70-105 MPa); 
2)
archa stvoli kesimining o‘tish o‘lchami bo‘yicha (50-150 mm); 
3)
favvora archasining konstruksiya bo‘yicha (chorbarmoqli va uchlik 
turidagi); 
4)
quduqqa tushiriladigan quvurlar qatorining soni bo‘yicha (bir yoki ikki 
qatorli); 
5)
berkitish moslamasining turiga qarab (zulfin yoki kranlar);
6)
uglerod ikki oksidining muhitiga chidamliligi bo‘yicha (korrozion-
mustahkam va oddiy tayyorlanmali). 
Favvora armaturasining quduq usti jihozlarining namunaviy sxemalari
3.5-jadval
Favvora archasining tavsiflari 
Archa stvolining 
diametri, mm 
Shtif ingichka bo‘ladi 
archasining
yon teshigining
o‘tish kesimini
shartli diametri, mm 
Ishchi bosim, MPa 
50 
52 
50 
- 
- 
- 
35 70 
105 
65 
65 
50,60
8 
7 
14 
21 
35 70 
- 
80 
80 
50,60
00 
- 
- 
21 
35 70 
- 
100 
104 
65,80
8 
- 
- 
21 
35 
- 
- 
150 
152 
100 
- 
- 
21 
- 
- 
-