X. N. Nazarov robotlar va robototexnik tizimlar

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 
1.
Angeles J. Fundamentals of Robotic Mechanical Systems Theory, 
Methods, and Algorithms. -VerlagNew York, Inc., 2003. 545 p. 
2.
Kurfess T. Robotics and automation handbook. CRC Press LLC, 2005. 
—519 p. 
3.
Sandin P. Robot Mechanisms and Mechanical Devices Illustrated. -
McGraw-Hill, 2003. 337p. 
4.
Юревич Е.И. Основы робототехники – СПБ, БХВ – Петербург, 
2010. -368 с 
5.
Nazarov X.N. Robototexnik tizimlar va komplekslar: O‘quv
qo‘llannma Toshkent “Iqtisod-Moliya” 2017 – 64 b 
6.
Зенкевич 
С.Л., 
Ющенко 
А.С. 
Основы 
управления 
манипуляционными роботами Издательство МГТУ им. Н. Э. Баумана, 2004. - 
480 с 
7.
Nazarov X.N. Robotexnik asoslari Toshk. davlat. tex. univ. Toshkent, 
2015 – 104 b 
8.
Назаров Х.Н. Робототехнические системы и комплексы. Уч. 
пособия – Т.: ТГТУб 2004,101 с 
9.
Козырев Ю.Г. Промышленные роботы. КНОРУС, 2017. - 560с. 
10.
Глазунова. В.А.Новые механизмы в современной робототехнике / 
под. ред.–М.: ТЕХНОСФЕРА, 2015. –312 с. 
11.
Патент России №1598380 Н02К33/02, Промышленный робот / 
Назаров Х.Н., Хасанов П.Ф. –27.11.1996, БИ №23. 
12.
Патент России №1677959 Н02К33/02, Промышленный робот / 
Назаров Х.Н., Хасанов П.Ф. –27.11.1996, БИ №23. 

---

226 
MUNDARIJA 
 
KIRISh 
3 
1-BOB. 
IShLAB 
ChIQARIShNI 
KOMPLEKS 
AVTOMATLAShTIRIShDA ROBOTLARNING ROLI. ROBOTLAR 
BO‘YIChA UMUMIY TUShUNChALAR. 
5 
1.1. 
Robotlar haqida umumiy tushunchalar va ta’riflar 
5 
1.2. 
Robotlarning sinflanishi 
8 
1.3. 
Sanoat roboti va uning strukturasi 
11 
1.4. 
Intellektual, adaptiv va programmali robotlar 
13 
1.5. 
Robotlarning texnik xarakteristikalari 
16 
1.6. 
Robotning modul qurish prinsipi 
17 
1.7. 
Avtomobilsozlikda robotlarning qo‘llanilishi 
20 
2-BOB. ROBOTLARNING MEXANIK TIZIMI 
24 
2.1. 
Sanoat robotining kinematikasi 
24 
2.2. 
Robot manipulyatorilarning kinematik komponovkalari 
31 
2.3. 
Robot manipulyatorlarining konstruktiv xususiyatlari 
33 
2.4. 
Robotlarning ishchi organlari. Sanoat robotlarining qisqich 
qurilmalari 
37 
2.5. 
Robotlarning harakatlanish qurilmalari 
40 
2.6. 
Sanoat robotlarining uzatish mexanizmlari 
42 
3-BOB. ROBOTLARNING YURITMALARI 
45 
3.1. 
Robotning pnevmatik yuritmasi 
46 
3.2. 
Robotning gidravlik yuritmasi 
48 
3.3. 
Robotlarning elektrik yuritmasi 
50 
3.4. 
Robotlarning ko‘pkoordinatali yuritmalari 
53 
4-BOB. SANOAT ROBOTLARINI BOSHQARISH TIZIMLARI 
58 
4.1. 
Boshqarish tizimlarning sinflanishi 
58 
4.2. 
Sanoat robotlarini avtomatik boshqarish tizimlari 
61 
4.3. 
Robotlarni programmali boshqarish tizimlari 
64 
4.4. 
Sikli boshqarish tizimlari 
69 
4.5. 
Pozitsion boshqarish tizimlari 
72 
4.6. 
Robotlarning kontur boshqarish tizimlari 
74 
5-BOB. ROBOTOTEXNIK TIZIMLAR VA KOMPLEKSLAR 
77 
5.1. 
RTK larga qo‘yiladigan umumiy talablar 
77 

---

227 
5.2. 
Robototexnik komplekslarning sinflanishi 
80 
5-BOB. ROBOTOTEXNIK KOMPLEKSLARDA ROBOTLARNING 
QO‘LLANILIShI 
84 
6.1. 
Sanoat robotlarining robototexnik komplekslarda qo‘llanishining 
asosiy sxemalari 
84 
6.2. 
Robototexnik 
komplekslarni 
joylashtirish. 
RTKlarni 
joylashtirishning asosiy turlari 
89 
7-BOB. YIG‘UV ROBOTOTEXNIK KOMPLEKSLARI 
97 
7.1. 
Robototexnik komplekslar yordamida yig‘uv operatsiyalarini 
avtomatlashtirish 
97 
7.2. 
Yig‘uv robotlari va komplekslari 
98 
7.3. 
Moslashuvchan 
ishlab 
chiqarish 
tizimlarining 
asosiy 
xarakteristikalari 
99 
7.4. 
Yig‘uv operatsiyalarini avtomatlashtirishda moslashuvchan 
robotlarning qo‘llanishi 
103 
8-BOB. 
MEXANIK 
IShLOV 
BERISh 
ROBOTOTEXNIK 
KOMPLEKSLARI 
106 
8.1. 
Mexanik ishlov berish RTKlari 
106 
8.2. 
Stanoklar guruhiga xizmat ko‘rsatuvchi RTKlar 
107 
8.3. 
Temirchilik – presslash operatsiyalarida ishlatiladigan RTK lar 
106 
8.4. 
Issiq shtamplash RTKlari. Issiq shtamplash RTKlariga xizmat 
ko‘rsatish. Termik ishlov berish RTKlari 
110 
9-BOB. MOBIL ROBOTOTEXNIK TIZIMLAR 
113 
9.1. 
Mobil robototexnik tizimlarning vazifalari 
113 
9.2. 
MRTlarning sinflanishi 
114 
9.3. 
Mobil transport robototexnik tizimi tashqi informatsiya 
datchiklariga ega MP-12t robokarasi 
118 
10-BOB. 
ROBOTOTEXNIK 
KOMPLEKSLARNING 
INFORMATSION TIZIMLARI 
123 
10.1. 
Robototexnik komplekslarning informatsion qurilmalari va 
ularning vazifalari 
123 
10.2. 
Taktil sensorlari 
125 
10.3. 
Texnik ko‘rish tizimlari 
128 
10.4. 
Sezishning lokatsion tizimlari 
130 
10.5. 
Kuch-moment datchiklari 
131 
11-BOB. ROBOTLARNING IShLAB ChIQARIShDA QO‘LLANIShI 
133 

---

228 
11.1. 
Sanoat robotlarining ishlab chiqarishda qo‘llanilishi 
133 
11.2. 
Temirchilik – preslash uskunalariga xizmat qiluvchi robotlar. 
Detallar tiplarining xarakteristikalari va sanoat robotlariga 
qo‘yiladigan talablar 
134 
11.3. 
Yig‘uv operatsiyalarini bajaruvchi sanoat robotlari 
135 
11.4. 
Metall qirquvchi dastgohlarga hizmat qiluvchi sanoat robotlari 
va ularning asosiy xarakteristikalari 
138 
12-BOB. ROBOTLARNI SOZLASh, IShGA TUShIRISh VA TEXNIK 
XIZMAT KO‘RSATISh 
143 
12.1. 
Robotlarni sozlash va ishga tushirish 
143 
12.2. 
Robotlarni ishga tushirish va texnik xarakteristikalarini 
tekshirish 
145 
12.3. 
Sanoat roboti parametrlarini nazorat qilish apparaturasi va 
vositalari elementlari 
146 
12.4. 
Sanoat roboti parametrlarini nazorat va diagnostika qilish 
vositalari. Sozlash ishlarida diagnostikaning vazifasi 
153 
12.5. 
Robot gidroyuritmalarini sozlash va texnik xizmat ko‘rsatish 
154 
12.6. 
Robotlarning pnevmoyuritmalarini sozlash va texnik xizmat 
ko‘rsatish 
158 
12.7 
Robototexnikada unifikatsiyalash va standartlashtirish 
159 
12.9. 
Unifikatsiyalashtirish 
160 
12.10. Standartlashtirish 
161 
13-BOB. INTELLEKTUAL ROBOTOTEXNIK TIZIMLAR 
164 
13.1. 
Intellekttual robototexnik tizimlari, Asosiy tushunchalar 
164 
13.2. 
Intellektual robototexnik tizumlarning tarixiy tahlili 
169 
13.3. 
Robototexnikada intellektual masalalar va intellektual model 
175 
13.4. 
Intellektual robototexnik tizimni qurishning asosiy yo’nalishlari. 186 
13.5. 
Itellektual robotatexnik tizimlarda bilimlarni aks ettirish 
modellari 
192 
14-BOB. 
SANOAT 
ROBOTLARINI 
IShLATIShDA 
MEHNAT 
HAVFSIZLIGI 
198 
14.1. 
Robototexnik kompleks tarkibidagi robotning havfsizlik tizimini 
qurishning umumiy masalalari 
198 
14.2. 
Robotexnik kompleks tarkibidagi robotning va uskunalarning 
halokatsiz va havfsiz ishlashini taminlovchi qurilmalar 
202 
15-BOB. 
MEXATRONIKA 
- 
HOZIRGI 
ZAMON 
FAN 
VA 
TEXNIKASINING YaNGI YO‘NALIShIDIR 
205 

---

229 
15.1. 
Mexatronika tushunchasi 
205 
15.2. 
Zamonaviy mexatron modullarning sinflanishi 
206 
15.3. 
Robototexnika tizimlarining chiziqli harakat intellektual 
mexatron modullari 
209 
15.4. 
Mexatron modullarning robototexnikada qo‘llanilishi 
215 
XULOSA