I. O’quv materiallar 1

Mahsulot tayyorlash.
Kashnich tayyorlashga o’xshash. 
Tukli erva (pol-pola) — Aerva lanata juss. A.
Tukli erva (pol-pola)
— Aerva lanata juss. A.
machindoshlar 
(tojixo’rozdoshlar) — 
Amagapthaseae
oilasiga kiradi. 
Ko’p yillik, shoxlangan va bo’yi 55—70 sm ga etadigan o’t o’simlik. 
Barglari lanstetsimon, ovalsimon yoki ellipssimon, tekis qirrali bo’lib, qisqa 
bandi yordamida poya va shoxlarda qarama-qarshi joylashgan. Gullari mayda, 
och yashil rangli bo’lib, qisqa boshoqsimon gulto’plamiga o’rnashgan. Urug’i 
yaltiroq, qora rangli.O’simlikning hamma qismi sertukli, kulrangda. 
Geografik tarqalishi.
Hindiston, Filippin, Yangi Gvineya va boshqa Osiyo 
va Afrikaning tropik tumanlaridagi qumli erlarda, cho’llarda va butalar orasida 
o’sadi. 
O’zbekistonda tukli erva bir yillik o’t o’simlik sifatida o’stiriladi. 
O’simlik gullagan davrida er ustki qismi o’rib olinadi va 3—4 sm 
qalinlikda soya erda biror narsa (faner taxta, brezent, mato va boshqalar) ustiga 
yoyib quritiladi. 

---

94
Mahsulotning tashqi ko’rinishi.
Mahsulot poya, barglar va gul 
to’plamlaridan tashkil topgan. Barglari tuxumsimon yoki ellipssimon, tekis 
qirrali, o’tkir yoki to’mtoq uchli, uzunligi 2—3 sm gacha, eni 0,5—1,5 sm, 
sertukli. Gul to’plami sertukli, boshoqsimon. Gullari mayda, och yashil, 
gultevaragi 2—5 bo’lakli bo’lib, uchta guloldi bargchalari bilan o’ralgan. 
Barglari, poyasi va gulto’plamlari sertukli, kulrang-yashil, hidi — kuchsiz, 
yoqimli, achchiq mazali. 
Mahsulot namligi 7% dan, umumiy kuli 13% dan, xlorid kislotaning 10% li 
eritmasida erimaydigan kuli 8% dan, qoraygan qismlari 7% dan, organik 
aralashmalar 1,5% dan va mineral aralashmalar 1% dan ko’p hamda mahsulot 
tarkibidagi flavonoidlar yig’indisining miqdori rutin bo’yicha 0,5% dan kam 
bo’lmasligi lozim. 
Maydalangan mahsulot uchun 7 mm dan yirik bo’lgan bo’lakchalar 10% 
dan va teshigining diametri 1 mm li elakdan o’tadigan mayda qismlar 10% dan 
oshiq bo’lmasligi lozim.