Маъруза №5 (4)

---

Маъруза № 5 (4)
Асаб тизимининг умумий
физиологияси
Маърузачи: б.ф.д. акад. Зарипов Б.З.

---

Режа
•
1. Асаб тизимининг тузилиши, унинг вазифалари. 
•
2. Нейрон тузилиш назарияси. Нейрон тузилиши ва вазифалари. Нейроглия ва
унинг аҳамияти. Миелинли ва миелинсиз асаб толалари.
•
3. Нейроннинг ўтказувчанлик функцияси, қўзғалишнинг тарқалиши. 
Асабларда қўзғалишнинг ўтказилиши. Асаб толасида моддалар алмашинуви. 
•
4. МАТда нейронлараро функционал бирлашмалар турлари. Асаб марказлари
хақида тушунча ва уларнинг хусусиятлари,
•
5. Тормозланиш ва унинг вазифаси. Марказий тормозланиш. Реципрок ва
қайтар тормозланиш. 
•
6. Рефлектор назариясининг асосий принциплари. Рефлекс ёйи. 
Моносинаптик ва полисинаптик рефлекслар. Рефлекс туркумлари. 
•
6. Асаб тизимини уйғунлаштирувчи ва умумлаштирувчи вазифалари. Рефлекс 
халқаси. Доминантлик принципи.

---

Асаб тизимининг тузилиши, 
унинг вазифалари
•
Тирик мавжудотлар мураккаб тузилган бўлиб, 
ўзини-ўзи бошқариш ва ўзидан кўпайиш каби
хусусиятларга эга. Асаб тизими бу хусусиятларни 
рўёбга чиқишида асосий ролни ўйнайди. МАТ 
фаолияти тана ва унинг аъзолари вазифаларини 
бошқариш ва уларни умумлаштириш, яхлитлигини 
таъминлаш, яъни интеграциялаш ҳамда ташқи ва 
ички муҳит ўзгаришларига мослаштиришдан 
иборат. МАТ нинг ўзига ҳам тана ва унинг
аъзоларини ташқи ва ички таъсирларига берган 
жавобларнинг натижалари тўғрисидаги импульслар 
доимо тескари йўналишли афферент алоқа, яъни 
иккиламчи афферент алоқа орқали ўтказилади.

---