Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номли

МAKTABGACHA ТA`LIМ TASHKILOTLARI RАHBАRLARIIGА ХОС
KАSBIY VА SHАХSIY SIFАТLAR 
 
D.Bekmuradova.,
Qashqadaryo,
XTXQTMOHM o‘qituvchisi 
Mamlakatimizda olib boriladigan islohotlar oldiga shakllanib kelayotgan 
yoshlarning ma’naviy dunyosini boyitish, ularning ongiga milliy g‘oya asoslarini 
singdirish, vatanparvarlik hissini tarbiyalash, o‘tmish va buyuk kelajak haqida 
fikrlash, u bilan faxrlanish hissini, yangicha tafakkurni shakllantirish, rahbar shaxsi 
talablariga mos keladigan muloqot madaniyatini o‘zlashtirishni ta’minlash kabi 
masalalar qo‘yiladi. Buning uchun esa, Maktabgacha ta`lim tashkilotlari rahbar 
shaxsi faoliyatiga muhim talablar qo‘yiladi va shu talablar asosida maktabgacha 
ta`lim tashkilotlari jamoasini to‘g‘ri psixologik yo‘naltirish ishning dolzarbligini 
belgilaydi. 
MTT rahbari
 
o'z kasbining bilimdoni bo'lish uchun nafaqat pedagogikani, 
balki shaxslarning ruhiy holati va kechinmalarini, muloqotning ruhiy ta’siri va 
munosabatlarning psixologik tomonlarini ham yaxshi bilishi kerak bo'ladi. Bu esa har 
bir rahbardan psixologiya ilmining sir-asrorlaridan xabardor bo'lish va shu asosda 
qonuniy xatti-harakatlarni amalga oshirishni taqozo etadi. Shuning uchun ham bu 
haqda O'zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti Islom Karimov: «Psixologiya 
fani biz uchun eng zarur sohalardan biri. Psixologiyani o'rganish - hayotni, insonni 
o'rganish degani. Kerak bo'lsa, rahbarlik qilmoqchi ekansiz, yetakchi bo'lib, 
odamlarga ko'rsatma bermoqchi ekansiz, oldin ularning psixologiyasini har 
tomonlama o'rganish kerak)
53
, - degan edi. 
Har qanday faoliyat odamlarning bir-birlari bilan til topishishni, bir-birlariga 
turli xil ma’lumotlar uzatishni,fikrlar almashinuvi kabi murakkab hamkorlikni talab 
qiladi.Shuning uchun ham har bir shaxsning jamiyatda tutgan o‘rni,ishlarining 
muvaffaqiyati, obro‘si uning muloqotga kirish qobiliyati bilan bevosita bog‘liq. 
53
Karimov I.A. O`zbek xalqi hech qachon, hech kimga qaram bo`lmaydi. 
 T. 2005.-189-b.
Т. 13. -Т., 2005. - 189-6. 
2
Sh.M.Mirziyoyev. 2017 yil 7 dekabr kuni O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganining 25 yilligiga bag`ishlangan tantanali 
marosimdagi “Konstitutsiya – erkin va farovon hayotimiz, mamlakatimizni yanada taraqqiy ettirishning mustahkam poydevoridir”mavzusidagi 
ma`ruzasi. T. . : “O`zbekiston” -2018 y.

---

225 
Insoniyat tarixi qanchalik qadimiy bo`lsa, insoniy munosabatlar, shaxslararo 
ijtimoiy munosabatlar masalasi ham shu darajada ko`hna va hamisha dolzarbdir. 
Inson tafakkuri va uning aql idrokiga xos bo`lgan muhim xususiyatlardan biri shuki, 
uning taraqqiyoti eng avvalo, kishilik jamiyatidagi o`zaro munosabatlarni qay 
darajada mukammalligiga hamda insoniyligiga bog`liq. “Insoniyatning eng qadimiy 
faoliyat turlaridan biri - bola tarbiyasi o‘zining ko‘p asrlik rivojlanish tarixi davomida 
oddiy maishiy jarayondan ilmiy-ijodiy izlanishlar natijalariga asoslangan tizimli, 
uzaro uyg‘un munosabatlar jarayoniga aylandi.”
2 
Maktabgacha ta`lim tashkilotlari rahbarlarining kasbiy ahamiyatga ega 
bo‘lgan shaxs fazilatlari: 
1. Dunyoqarashi, e'tiqod va ideallari, madaniyatliligi (rahbar o‘z xodimlarida 
shakllantirishi lozim bo‘lgan axloqiy kategoriyalar). 
2. Pedagogik faoliyatga ijobiy munosabat, shaxsning pedagogik yo‘nalganligi – 
o‘qituvchining o‘zini pedagogik faoliyatga bo‘lgan intilishi. 
3. Kasbiy-pedagogik bilim, ko‘nikma, malakalar (ta'lim-tarbiyani olib borish 
uchun zaruriy usul, vositalarni bilishi). 
4. Pedagogik qobiliyatlari - ta'lim-tarbiyaviy maqsadlari va tarbiyachilar 
xususiyatlarini inobatga olgan holda zaruriy usul, vositalarni samarali qo‘llay olishi.