Toshkent moliya instituti "moliya" kafedrasi "davlat byudjeti"

13.2.
 
G„aznachilik faoliyatining tashkiliy elementlari 
G‗aznachilik faoliyat ko‗rsatishi uchun uning quyidagi tashkiliy elementlari 
mavjud bo‗lishi va o‗zaro bog‗liqlikda amal qilishi zarur. Ular: 
1.
G‗aznachilikning yagona hisobraqami; 
2.
G‗aznachilikning bosh kitobi; 
3.
G‗aznachilik organlari; 
4.
G‗aznachilikning axborot tizimi; 
5.
G‗aznachilikda byudjet mablag‗larini boshqarish.
G‗aznachilikning yagona hisobraqami.
O‗zbekiston Respublikasining 
―Davlat byudjetining g‗azna ijrosi to‗g‗risida‖gi Qonuniga muvofiq soliqli va 
soliqsiz davlat tushumlarini to‗plash, saqlash va davlat xarajatlarini amalga 
oshirish uchun G‗aznachilik tomonidan G‗aznachilikning yagona hisobraqami 
ochiladi.
Yagona g‗azna hisobraqami
G‗aznachilik tomonidan boshqariladigan 
maxsus bank hisobraqami bo‗lib, bu hisobraqamda Davlat byudjeti mablag‗lari 

---

151 
hamda byudjet tashkilotlarining byudjetdan tashqari mablag‗lari kiritiladi. Yagona 
g‗azna hisobraqamidan davlat byudjetida mablag‗lari nazarda tutilgan yuridik va 
jismoniy shaxslarning xarajatlari to‗lanadi, shuningdek, davlat maqsadli 
jamg‗armalarining xarajatlari amalga oshiriladi
1
.
G‗aznachilik alohida operatsiyalarni, shuningdek, davlat maqsadli 
fondlarining mablag‗lari bilan operatsiyalarni amalga oshirish uchun
g‗aznachilikning yagona hisobraqami doirasida subschyotlarini ochish huquqiga 
ega. Bu subschyotlardagi qoldiqlar g‗aznachilikning yagona hisobraqami 
qoldig‗ining ajralmas qismi hisoblanadi.
 
G‗aznachilikning bosh kitobi.
G‗aznachilikning bosh kitobi – byudjet ijrosi 
g‗azna usulining asosiy elementlaridan biridir. G‗aznachilik Bosh kitobi bilan 
davlat moliyaviy resurslarining hisob-kitobi yuritiladi va moliya tizimining axborot 
tizimi faoliyat ko‗rsatadi. G‗aznachilikning Bosh kitobi byudjet operatsiyalari 
buxgalteriya hisobini yuritishning kompyuterlashtirilgan tizimidir.
G‗aznachilikning Bosh kitobida davlat tashkilotlari va muassasalari bilan 
bo‗ladigan barcha moliyaviy operatsiyalar o‗z ifodasini topadi. G‗aznachilikning 
Bosh kitobi G‗aznachilikning yagona hisobraqami va subschyotlari bilan 
bo‗ladigan operatsiyalardagi barcha buxgalteriya provodkalarini aks ettiradi. 
G‗aznachilikning Bosh kitobi ham respublika byudjetidan, ham mahalliy 
byudjetlardan mablag‗ bilan ta‘minlash hisob-kitobining o‗z vaqtida yuritilishini 
ta‘minlaydi.