Microsoft Word kuk turklari asiri ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
87
suratdagi haykal bo‘lagiga o‘xshab qoladi: yo oyoq yuzadan sug‘urib olinadi, yo marmar 
bo‘lagi ramkaga kelib uriladi. Lekin aslida hayot bundan ham battar: u qahramonlar 
sonini hisoblab o‘tirmaydi, yoxud uyg‘un holatlarni poylab yurmaydi, hech narsaga 
e'tibor qilmay davom etaveradi: Luk qamoqxona osudaligida g‘oyib bo‘ladi, Fiona ishqiy 
hikoyamning qoq o‘rtasida yo‘qolib qoladi, Zev o‘zining Shia Changiga yetisholmay 
halak, siz bilan mening atrofimdagi yana qanchadan-qancha ismli va ismsiz odamlarni 
hisobga olsakmi... Hatto Li so‘nggi bir necha kun ichida meni tashlab ketdi va faqat yog‘ 
bosgan qariya yaqinlashib kelayotgan o‘lim qiyofasida kibru havo bilan kezinarkan, o‘z 
devorini tiklay boradi: tosh ustiga tosh... 
Eski hayotimga qaytarmikanman va yo bu kampir bilan qorong‘ilikka qamalib qolib 
ketamanmi? Hayotim hamma narsa va har kimniki kabi dunyodagi eng bo‘lmagur joyda 
yakun topadimi?
121
Hayotning o‘zi uchun bo‘lsa, hech qachon yasholmagan bo‘lardim. Hatto Venetsiyadan 
keyin, Marsella ona yurti Lido di Jessologa taklif qilganda va vaqtimizni Adriatika 
dengizining qirg‘oqlarida xush o‘tkizgan onlarimizda ham hayotimda nimadir 
yetishmayotganday tuyulaverdi. Avvaliga buni qo‘limning kaltaligiga yo‘ydim, lekin 
ba'zan cho‘ntakda pulning yo‘qligiga umuman e'tibor bermay qo‘yarkansan kishi va 
Remark aytganiday, qarzga yashayverasan. Bu turmush tarzingga aylanadi. Bu hali 
pulning yo‘qligi haqida emas. Undan-da chuqurroq. Tasavvur qiling, qirg‘oqda dengiz 
to‘lqinlari qurshovida asta yurib ketyapsiz, lekin negadir o‘zingizni shu uchun baxtiyor 
sezmaysiz. Hech narsa uchun baxt bo‘larmi? Axir siz baxt nimadir uchun bo‘lishiga 
o‘rganib qolgansiz: ko‘proq pul, yaxshi ish, yaxshi boshqariladigan yumush va bu 
bog‘liqlik ikkinchi o‘zingizga aylanadi, o‘zingizdan ham kuchlirog‘iga. Shunga o‘xshab 
men ham o‘zimdagi hokimlardan qutula olmadim.
Ha aytgancha, ayni o‘sha kunlarda Venetsiyada o‘tadigan «Qay bir insoniyatga qaysi 
Xudo?» deya nomalanuvchi yana bir yirik anjumandan qoldim. Unga asosiy 
tarjimonlardan biri sifatida taklif qilingandim. O'zim ko‘zdan kechirib chiqishim lozim 
bo‘lgan mavzular hanuz esimda: «Dinlar va dindorlik», «Din va insoniyat», «Din va 
boshqa e'tiqodlar». Yana bir bor mabodo mavzular ikki yarim yil ichida nazariy yo‘ldan-
da ortiqroq bir yo‘sinda ortimdan ergashib yurishini bilganimda, Jessolodagi urush-
janjalni ming karra afzal bilgan bo‘lardim.
Lekin bu safar ham nohaq chiqdim. Hozir buni eslar ekanman, o‘zimni baxtiyor his 
etyapman. Xuddi hayotingiz sizga beruxsat yoki o‘zingizning bexabarligingiz sabab 
berilgani kabi, baxtsizlik ham shunday, hech kutilmaganda qarshingizdan chiqib turadi. 
Shunda o‘sib ketgan soqolingiz jangarilar harbiy forma o‘rniga bergan o‘quv kiyimiga 
ishqalanishiga, islanib ketgan to‘zg‘in sochlaringizga, umuman, hech narsaga e'tibor 
bermay davom etayotgan hayotdan minnatdor bo‘lib ketasiz... 
Nega o‘tmish xotirada bu qadar iliq va shirin holda saqlanib qolarkin? Siz uni yashab 
o‘tgansiz, lekin o‘sha mahal uning shirinligini mutlaqo sezgan emassiz, to‘g‘rimi? Hatto 
hozir yashayotgan hayotingizning nechog‘li shirin ekanini-da sezmayapsiz. Balki 
qorong‘ida yolg‘iz o‘tirganingiz, qari o‘rgimchak toshdan to‘r to‘qiyotgan, hayotingiz va 
o‘zingiz o‘rtasida hech narsa mavjud bo‘lmagan ushbu daqiqalar o‘tmish-bugun-

---

Ko‘k Turklari asiri (roman). Nouman Smaylz